Burun ve Burun Boşluğu Tümörleri:
Burun boşluğu tümörleri, selim ve habis tümörler olarak iki kısma ayrılır.
Sırası ile gözden geçirecek olursak;
Selim Tümörler:
1. Fibrom:
-Spontan (kendiliğinden, aniden) kanama yapabilirler.
Tedavilerinde, lezyon tarafında geniş rezeksiyon yapılarak lezyon çıkarılır
ve tampon konularak operasyon sonlandırılır.
2. Angiom, Fibroangiom:
-Bir taraf burun boşluğunda, tek taraflı, pediküllü yapılardır.
-Septumun Kisselbach (ön) bölgesine tutunmuştur.
-Kanama yapar, burun tıkanıklığı olabilir
-Genç kızlarda sıktır,
-Gebelik ve menstrüasyonda büyür.
3. Kondrom:
-Nadir görülür
-Septum orta ve alt bölgesinde yerleşir.
4. Osteom: Daha sık görülür
-Kemik septumda (vomer, ethmoidin lamina perpendicularisi), maksiller ve
bilhassa frontal sinüslerde görülür (Şekil 52,53,54).
-Başağrıları ve sekonder sinüzite yol açar
-Burun tıkanıklığı yapar.
Tedavisinde, Eksternal yolla (tercihan) geniş rezeksiyon uygulanır.
4. Papillom:
-Ekseriya tüberküloz, sifiliz lezyonları üzerinde gelişir.
-Bazen tek başınada olabilir.
-Larinks,farinks, papillomlarından inokülasyon veya virüsler –
sorumlututulmaktadır
-Kanama veya obstrüksiyon yapabilirler
-Tedavi, elektrokoterizasyon ile yapılır.
5. Retansiyon kistleri:
-Özellikle maksiler sinüslerde görülür
-Sıklıkla semptomatik bulgu vermezler .
6. Mukoseller:
-Enflamasyon, deskuamasyon ve sekresyon ürünlerinin retansiyonu ile
oluşan salgı kistleridir,
-Sıklıkla frontal sinüs yerleşimlidir,
-Etraf kemik dokuda erezyon yapabilirler
7. Dermoid kistler:
-Sıklıkla nazofrontal açıda (Burun sırtı ile alın birleşkesiarasında) gelişirler
8. Dental kistler
9. Kolesteatoma
10. Eozinofilik granüloma:
11. Fibröz displaziler
Habis Tümörler:
Burun ve Burun boşluğu habis tümörlerini, Sarkomlar ve Karsinomlar olarak gözden geçireceğiz.
1. Sarkomlar:
-Fibrosarkom ve
-Lenfosarkom olarak ikiye ayrılırlar.
2. Karsinomlar:
-Yassı epitel hücreli karsinom
-Adeno karsinom
-Silendrom
-Nöro-karsinom (olfactorius neuro-epitelinden)
-Metastatik tümörler şeklinde sıralanır.
Klinik olarak şu belirtiler gözlenir.
-Burun akıntısı (müköz, mükopürülan, özellikle sarkomlarda epistaksis)
-Tıkanıklık,
-Koku alma bozukluğu
-Kötü koku
-Kulak belirtileri
-Ağrılar
-Orbita sorunları
-Nazofarinks patolojileri
-Kafa içi yakınmaları gibi görülür.
Ohngren Hattı: Paranazal tümörlerin anatomik yerleşiminin tanımlamasında kullanılır. Gözün medial kantusundan mandibula açısına çekilen ve maksiller antrumu antero-inferior ve postero-superior kısımlara ayıran hayali bir çizgidir. Bu çizginin önünde kalan tümörler daha benign arkasındakiler daha malign karekterdedir.
Nazofarenks tümörleri ( Geniz Tümörleri )
I) Selim Tümörler:
Nazal fibroid (Nasofarenjial anjiofibrom- Juvenil anjiofibrom):
Vücudun başka yerinde görülmeyen bir tümördür.
%100'e yakın erkeklerde görülür.
Daima prepüberte devresinden önce başlar, pubertede gelişir ve büyür.
Hasta yaşarsa püberte tamamlanınca yavaş yavaş regresyona uğrar.
Sert bir kapsüllü vardır.
Ceviz veya elma büyüklüğünde olabilir
Son derece serttir.
Selim olmasına rağmen etrafını tahrip ederek, kafa içine girerek ölüme neden olur
Çok şiddetli burun kanamaları vardır.
Sıklıkla tek taraflıdır
Rekürrens görülebilir
Damarların media tabakaları, düz kaslardan yoksundur veya adacıklar şeklinde dağılmışlardır. Dolayısı ile damarların vazokonstrüksiyon kabiliyeti yoktur.
Burun tıkanıklığı ®rinit ve sinüzit hali pürülan burun akıntısı.
Genizden göz içine girerek, göz küresini sağa ve sola iterek, hipertelorizm meydana getirir.
Kafa tabanında, sellayı iterek hipofizi destrükte edebilir.
Etyoloji ( meydana gelmesinde rol oynayan nedenler ):
1. Embryonal kartilajinöz artıkların nazofarinksde kalması ve pübertede vücudun gelişmesine paralel olarak birlikte gelişmesi.
2. Adenoid vejetasyonu olan çocuklarda, sık sık rinofarenjit meydana gelir. Bu irritasyon nazofarinks periostunu devamlı irrite eder ve periostal proliferasyona sebep olur
3. Hormonal teori: Östrojen fazlalığı ve androjenlerde azlık, azoospermi vs. bulunur. Yaş ilerledikçe (20 yaşında), bu bozukluklar normale dönmektedir ve buna bağlı hastalık sıklığında azalma olduğu düşünülmektedir.
Tedavi:
Bu güne kadar, tümöre bir çok yaklaşım uygulanmıştır;
Tümörün vaskülarizasyonu azaltmak için röntgen ışınları kullanılmış,
Elektrokoterizasyon uygulanmış,
Hipertrofik sklerozon injeksiyonları denemiş bir sonuç alınamamıştır.
Cerrahi:
Preoperatif A. Carotis Eksternadan girilerek anjiografik gözlem altında tümörü besleyen damarın embolizasyonu ve takip eden günlerde lateral rinotomi veya uygun bir endorkopik yaklaşımla tümörün total olarak çıkarılmasıdır.
II) Habis tümörler:
KBB tümörlerinin %4-6'sını teşkil eder
Erkek / Kadın: 2/1 sıklıkta görülür
Her yaşta olabilir. En sık, 40-50 yaşlardadır
Sıklıkla iki gruba ayrılır;
Mezanşimal: Fibro > retotel > lenfo-sarkom > rhabdomyosarkom
Epitelyal: Yassı epitel hücreli %67 > Adenokarsinom ( en sık nonkeratinize andiferansiye karsinom görülür).
Semptomlar:
Rinorhea: Hafif kanlı intermitten hafif epistaksis
Burun tıkanıklığı
Orta kulak semptomlar olan ağrı ve işitme kaybı
Şiddetli ağrılar (trigeminus baskısı nedeni ile)
Rinolali (geç dönemde)
Servikal lenfadenopati
Foramen lacerumdan, kısa sürede kafa içine geçer ve sfenoid sinüs, sinüs cavernosus hatta sella türsika yayılımı olur. Trigeminus ve diğer sinirlere kafa içi ve dışında basınç yapar.
Metaztazlar:
Lenfojen (yakın): Retrofaringeal lenf bezleri, parafaringeal bezler (retromandibuler)
Hematojen (uzak): İskelet, karaciğer, akciğer, dalak (%8 vakada).
Teşhis:
Rinoskopi posterior, endoskopik bakı
Biopsi
Radyolojik, bilgisayarlı tomografik tetkik yapılabilir.
Tedavi:
Geç semptom verdiğinden prognoz kötüdür
Beş yıllık sağ kalım süresi %15 kadardır
Cerrahi tedavi pek başarılı olamamaktadır
Sıklıkla tedavi radyokemoterapi şeklinde yapılır.
Kulak Burun Boğazda radyolojik görüntüleme yöntemleri:
Konvansiyonel grafiler:
Ön-arka ve yan Waters Grafi:
Maksiller sinüsleri gösterir.
Caldwell Grafi:
Frontal ve Ethmoid sinüsleri gösterir
Town Grafi:
Petroz kemikleri görüntülemede yararli olur.
Tomografi:
Paranazal Sinüslerin Koronal Planda BT’si
Paranazal sinüslerin standart BT yöntemidir. Sinüslerin kafa tabanı ve orbita ile olan ilişkisini ayrıntılı olarak gösterir.
Paranazal sinüslerin Aksiyal Planda BT’si:
Kranial BT:
Enfeksiyöz veya cerrahi komplikasyon varlığını araştırmada kullanılır.
Sella BT:
Hipofiz tümörü şüphesinde veya sfenoid sinüse yapılacak cerrahi girişimlere hazırlık amacıyla kullanılır.
Rinore BT:
Travmatik bos fistüllerinin tanısı için kullanılır.
NazofarenksBT:
Nazofarenksin benign ve malign tümörlerinin yaygınlığını değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Magnetik rezonans görüntüleme:
Sella MR:
Hipofiz tümörlerinin değerlendirilmesi için kullanılır.
Nazofarenks MR
Nazofarenksin benign ve malign tümörlerini BT’den daha iyi gösterir.
Orbita MR:
Orbital komplikasyon durumunda (enfeksiyöz veya cerrahi), patolojinin yaygınlığını değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Boyun MR:
Farenks tümörlerinde, hastalığın yaygınlığını göstermek ve boyun lenf nodu metastazlarının varlığını araştırmak amacıyla kullanılır.
prof.Dr Selcuk ONART
Sırası ile gözden geçirecek olursak;
Selim Tümörler:
1. Fibrom:
-Spontan (kendiliğinden, aniden) kanama yapabilirler.
Tedavilerinde, lezyon tarafında geniş rezeksiyon yapılarak lezyon çıkarılır
ve tampon konularak operasyon sonlandırılır.
2. Angiom, Fibroangiom:
-Bir taraf burun boşluğunda, tek taraflı, pediküllü yapılardır.
-Septumun Kisselbach (ön) bölgesine tutunmuştur.
-Kanama yapar, burun tıkanıklığı olabilir
-Genç kızlarda sıktır,
-Gebelik ve menstrüasyonda büyür.
3. Kondrom:
-Nadir görülür
-Septum orta ve alt bölgesinde yerleşir.
4. Osteom: Daha sık görülür
-Kemik septumda (vomer, ethmoidin lamina perpendicularisi), maksiller ve
bilhassa frontal sinüslerde görülür (Şekil 52,53,54).
-Başağrıları ve sekonder sinüzite yol açar
-Burun tıkanıklığı yapar.
Tedavisinde, Eksternal yolla (tercihan) geniş rezeksiyon uygulanır.
4. Papillom:
-Ekseriya tüberküloz, sifiliz lezyonları üzerinde gelişir.
-Bazen tek başınada olabilir.
-Larinks,farinks, papillomlarından inokülasyon veya virüsler –
sorumlututulmaktadır
-Kanama veya obstrüksiyon yapabilirler
-Tedavi, elektrokoterizasyon ile yapılır.
5. Retansiyon kistleri:
-Özellikle maksiler sinüslerde görülür
-Sıklıkla semptomatik bulgu vermezler .
6. Mukoseller:
-Enflamasyon, deskuamasyon ve sekresyon ürünlerinin retansiyonu ile
oluşan salgı kistleridir,
-Sıklıkla frontal sinüs yerleşimlidir,
-Etraf kemik dokuda erezyon yapabilirler
7. Dermoid kistler:
-Sıklıkla nazofrontal açıda (Burun sırtı ile alın birleşkesiarasında) gelişirler
8. Dental kistler
9. Kolesteatoma
10. Eozinofilik granüloma:
11. Fibröz displaziler
Habis Tümörler:
Burun ve Burun boşluğu habis tümörlerini, Sarkomlar ve Karsinomlar olarak gözden geçireceğiz.
1. Sarkomlar:
-Fibrosarkom ve
-Lenfosarkom olarak ikiye ayrılırlar.
2. Karsinomlar:
-Yassı epitel hücreli karsinom
-Adeno karsinom
-Silendrom
-Nöro-karsinom (olfactorius neuro-epitelinden)
-Metastatik tümörler şeklinde sıralanır.
Klinik olarak şu belirtiler gözlenir.
-Burun akıntısı (müköz, mükopürülan, özellikle sarkomlarda epistaksis)
-Tıkanıklık,
-Koku alma bozukluğu
-Kötü koku
-Kulak belirtileri
-Ağrılar
-Orbita sorunları
-Nazofarinks patolojileri
-Kafa içi yakınmaları gibi görülür.
Ohngren Hattı: Paranazal tümörlerin anatomik yerleşiminin tanımlamasında kullanılır. Gözün medial kantusundan mandibula açısına çekilen ve maksiller antrumu antero-inferior ve postero-superior kısımlara ayıran hayali bir çizgidir. Bu çizginin önünde kalan tümörler daha benign arkasındakiler daha malign karekterdedir.
Nazofarenks tümörleri ( Geniz Tümörleri )
I) Selim Tümörler:
Nazal fibroid (Nasofarenjial anjiofibrom- Juvenil anjiofibrom):
Vücudun başka yerinde görülmeyen bir tümördür.
%100'e yakın erkeklerde görülür.
Daima prepüberte devresinden önce başlar, pubertede gelişir ve büyür.
Hasta yaşarsa püberte tamamlanınca yavaş yavaş regresyona uğrar.
Sert bir kapsüllü vardır.
Ceviz veya elma büyüklüğünde olabilir
Son derece serttir.
Selim olmasına rağmen etrafını tahrip ederek, kafa içine girerek ölüme neden olur
Çok şiddetli burun kanamaları vardır.
Sıklıkla tek taraflıdır
Rekürrens görülebilir
Damarların media tabakaları, düz kaslardan yoksundur veya adacıklar şeklinde dağılmışlardır. Dolayısı ile damarların vazokonstrüksiyon kabiliyeti yoktur.
Burun tıkanıklığı ®rinit ve sinüzit hali pürülan burun akıntısı.
Genizden göz içine girerek, göz küresini sağa ve sola iterek, hipertelorizm meydana getirir.
Kafa tabanında, sellayı iterek hipofizi destrükte edebilir.
Etyoloji ( meydana gelmesinde rol oynayan nedenler ):
1. Embryonal kartilajinöz artıkların nazofarinksde kalması ve pübertede vücudun gelişmesine paralel olarak birlikte gelişmesi.
2. Adenoid vejetasyonu olan çocuklarda, sık sık rinofarenjit meydana gelir. Bu irritasyon nazofarinks periostunu devamlı irrite eder ve periostal proliferasyona sebep olur
3. Hormonal teori: Östrojen fazlalığı ve androjenlerde azlık, azoospermi vs. bulunur. Yaş ilerledikçe (20 yaşında), bu bozukluklar normale dönmektedir ve buna bağlı hastalık sıklığında azalma olduğu düşünülmektedir.
Tedavi:
Bu güne kadar, tümöre bir çok yaklaşım uygulanmıştır;
Tümörün vaskülarizasyonu azaltmak için röntgen ışınları kullanılmış,
Elektrokoterizasyon uygulanmış,
Hipertrofik sklerozon injeksiyonları denemiş bir sonuç alınamamıştır.
Cerrahi:
Preoperatif A. Carotis Eksternadan girilerek anjiografik gözlem altında tümörü besleyen damarın embolizasyonu ve takip eden günlerde lateral rinotomi veya uygun bir endorkopik yaklaşımla tümörün total olarak çıkarılmasıdır.
II) Habis tümörler:
KBB tümörlerinin %4-6'sını teşkil eder
Erkek / Kadın: 2/1 sıklıkta görülür
Her yaşta olabilir. En sık, 40-50 yaşlardadır
Sıklıkla iki gruba ayrılır;
Mezanşimal: Fibro > retotel > lenfo-sarkom > rhabdomyosarkom
Epitelyal: Yassı epitel hücreli %67 > Adenokarsinom ( en sık nonkeratinize andiferansiye karsinom görülür).
Semptomlar:
Rinorhea: Hafif kanlı intermitten hafif epistaksis
Burun tıkanıklığı
Orta kulak semptomlar olan ağrı ve işitme kaybı
Şiddetli ağrılar (trigeminus baskısı nedeni ile)
Rinolali (geç dönemde)
Servikal lenfadenopati
Foramen lacerumdan, kısa sürede kafa içine geçer ve sfenoid sinüs, sinüs cavernosus hatta sella türsika yayılımı olur. Trigeminus ve diğer sinirlere kafa içi ve dışında basınç yapar.
Metaztazlar:
Lenfojen (yakın): Retrofaringeal lenf bezleri, parafaringeal bezler (retromandibuler)
Hematojen (uzak): İskelet, karaciğer, akciğer, dalak (%8 vakada).
Teşhis:
Rinoskopi posterior, endoskopik bakı
Biopsi
Radyolojik, bilgisayarlı tomografik tetkik yapılabilir.
Tedavi:
Geç semptom verdiğinden prognoz kötüdür
Beş yıllık sağ kalım süresi %15 kadardır
Cerrahi tedavi pek başarılı olamamaktadır
Sıklıkla tedavi radyokemoterapi şeklinde yapılır.
Kulak Burun Boğazda radyolojik görüntüleme yöntemleri:
Konvansiyonel grafiler:
Ön-arka ve yan Waters Grafi:
Maksiller sinüsleri gösterir.
Caldwell Grafi:
Frontal ve Ethmoid sinüsleri gösterir
Town Grafi:
Petroz kemikleri görüntülemede yararli olur.
Tomografi:
Paranazal Sinüslerin Koronal Planda BT’si
Paranazal sinüslerin standart BT yöntemidir. Sinüslerin kafa tabanı ve orbita ile olan ilişkisini ayrıntılı olarak gösterir.
Paranazal sinüslerin Aksiyal Planda BT’si:
Kranial BT:
Enfeksiyöz veya cerrahi komplikasyon varlığını araştırmada kullanılır.
Sella BT:
Hipofiz tümörü şüphesinde veya sfenoid sinüse yapılacak cerrahi girişimlere hazırlık amacıyla kullanılır.
Rinore BT:
Travmatik bos fistüllerinin tanısı için kullanılır.
NazofarenksBT:
Nazofarenksin benign ve malign tümörlerinin yaygınlığını değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Magnetik rezonans görüntüleme:
Sella MR:
Hipofiz tümörlerinin değerlendirilmesi için kullanılır.
Nazofarenks MR
Nazofarenksin benign ve malign tümörlerini BT’den daha iyi gösterir.
Orbita MR:
Orbital komplikasyon durumunda (enfeksiyöz veya cerrahi), patolojinin yaygınlığını değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Boyun MR:
Farenks tümörlerinde, hastalığın yaygınlığını göstermek ve boyun lenf nodu metastazlarının varlığını araştırmak amacıyla kullanılır.
prof.Dr Selcuk ONART
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Burun ve Burun Boşluğu Tümörleri:" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Selçuk ONART'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Selçuk ONART'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin
Yazan Uzman
|
burun tümörü, burun boşluğu tümörleri, nazofarenks tümörleri, geniz tümörü, geniz tümörleri, burunda tümör, burun boşluğunda tümör
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.