2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Dil Gelişimi
MAKALE #13453 © Yazan Psk.Mehmet UYAR | Yayın Ekim 2014 | 5,722 Okuyucu
DİL GELİŞİMİ

İnsanlar arası iletişimin önemli bir parçası olan sözel iletişim, dil ve konuşmayı kapsar. Dil, kendine ait sembolleri ve kuralları olan, aynı dili konuşan insanlar arasında ortak kodlama yolu ile bilgi aktarımını sağlayan bir sistemdir.

Dil bir kültür içinde nesneleri, ilişkileri ve olayları anlatabilmek için kullanılan yapısal ve keyfi bir kavramdır. Dil, sembollerin belli kurallara bağlı olarak kullanımından oluşan bir sistemdir. Dil, bir toplumun ve bu dili sosyal etkileşimlerle öğrenen bebekler ve küçük çocuklar tarafından paylaşılan bir kod sistemidir. Herkesin ait olduğu bir toplumun dilini öğrenmesi gerekir çünkü dil bir iletişim aracıdır.
Konuşma sözel dildir. Konuşma ses üretme ve bu sesleri iletişim kurma amacıyla kelimelerle birleştirme sürecidir.
iletişim bir insanın bir mesaj oluşturup bunu diğer insana iletmesi ve diğer insanın da bu mesajı alması ve çözümlemesidir. Yetişkinler en çok konuşma yoluyla iletişim kurarlar ancak jestler, yüz ifadeleri duruşlar ve ses tonu da mesajın iletilmesinde esastır.

GELİŞİM

Büyüme, hücrelerin büyümesinin ve çoğalmasının neden olduğu beden ölçülerindeki artış olarak tanımlanır. Büyüme, döllenmeden fiziksel olgunluğa erişene kadar çocuğu dinamik olarak etkileyen beslenme, genetik, travmatik, sosyal ve kültürel etmenler ile oluşan sürekli değişmeleri kapsar .
İnsanın büyüme süreci; üç temel yönde gelişimi içerir.
Birincisi; kaba motor gelişimden ince motor gelişime doğrudur. Boyun, gövde, kollar ve bacakların gelişimi parmakların, ellerin, bilek ve gözlerin gelişiminden önce olur. Bu nedenle çocuklar karalama yapmadan önce yürürler
Bir diğerinde ise büyüme; baştan topuk ucuna (üstten altta) doğrudur. Bu yönde büyümeye; bebeklerin yürümeden önce başlarını dik tutabilme örneği verilebilir.
Son süreçte ise büyüme; içten dışa (merkezden dışa) doğrudur. Bu yönde büyümeye ise; bebeklerin kendilerini, kollarını kullanarak ileri doğru itebilmelerinden önce yuvarlanma hareketini yapma örneği verilebilir.
Olgunlaşma ve öğrenme, gelişimsel süreçlerde anahtar rolü oynayan ve birbiri ile bütünlemiş iki elementtir . Olgunlaşma; organizmada var olan türe özgü becerilerin ortaya çıkmasıdır.
Bunlar belirli bir sürede öğrenmenin katkısı olmaksızın belirirler. Örneğin; insanda yürüme, kuşlarda uçma, balıklarda yüzme, sürüngenlerde sürünme gibi.


Gelişimin amacı bireyin olgunluğa ulaşmasıdır. Bu amaca ulaşmada olgunlaşma ve öğrenme önemlidir.

Öğrenme; çocuğun içinde bulunduğu ortamda yaşamını sürdürebilmesi ve yaşamdan doyum sağlayabilmesi için gerekli olan bilgilerin, deneyimlerin, becerilerin ve eylemlerin kazanılması süreci olarak tanımlanabilir


Her insanın gelişiminde rol oynayan bazı evrensel ilkeler vardır. Bunlar:
Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
Gelişim süreklidir ve belli aşamalardan geçer.
Gelişim nöbetleşe devam eder.
Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur.
Gelişim, genelden özele doğrudur.
Gelişimde kritik dönemler vardır.
Gelişim bir bütündür.
Gelişimde bireysel farklar vardır.

Gelişim alanları; bilişsel gelişim, motor gelişim, duygusal gelişim, sosyal gelişim ve dil gelişimi olmak üzere 5 ana kategoride değerlendirilir

 Biliş ( cognition ) sözcüğü, dünyamızı öğrenmeyi ve anlamayı içeren zihinsel faaliyetler anlamına gelir. Biliş; algılama, bellek, muhakeme, düşünme ve kavrama gibi süreçleri kapsar.
 Motor gelişim, çocukların kendi bedenlerini kullanabilme becerisindeki gelişmeyi ifade eder. Bedensel gelişime paralel olmasının yanı sıra çocuğun çevresine uyum sağlamasında ve bir bütün olarak gelişmesinde önemli rol oynar
 Duyusal gelişim, insanlar arasında sosyal etkileşimi sağlayan ve insanın iç dünyası hakkında bilgi veren çok önemli bir durumdur. İnsan, hayatı boyunca çevreden gelen uyaranların etkisi ile çeşitli duyguları yaşar.
 Sosyal gelişim, çocuğun topluma ait kurallara ve değerlere uymayı öğrenmesi ve bu değerler düzenini benimsemesidir.
 DİL GELİŞİMİ
İnsan hayatında dil gelişiminin en hızlı olduğu dönem, beyin gelişimi ve olgunlaşmanın da en hızlı olduğu ve kritik dönem olarak kabul edilen yaşamın ilk 3 yılıdır. Bu sebeple bu dönem, dil gelişimi için en uygun dönemdir.

Dilin üç Bileşeni vardır:
 İçerik
 Yapı
 kullanım






Dil bozukluğu Amerikan Speesh-Language-Hearing Association (ASHA) ’na göre konuşma, yazma ve/ veya sembol sisteminde kullanımı ve/veya anlamın bozulması ya da gelişimin normalden sapmasıdır. Bozukluk Dilin yapı(form), içerik (content) ve kullanım (use) kombinasyonun herhangi bir parçasının veya parçalarının normalden sapmasıdır.



Dil gelişiminde iki temel süreç vardır.
1- Alıcı Dil Gelişimi: Sözel uyaranların duyu-sinir ağı ve işitsel algısal süreçler aracılığıyla alınması ve anlaşılmasıdır.

2- İfade edici Dil Gelişimi: Duyu-sinir ve motor sinir işlevler (nefes alma, ses çıkarma, rezonans, artikülasyon mekanizmaları gibi) ile zihinsel kavarmın bir imgesel aracılığıyla ifadesidir.

0-6 AY
Alıcı Dil
Konuşanın yüzüne güler.
Seslerin farkındadır.
Sesin lokalizyazyonuna göre başını çevirir.
Konuşanı dinler.
İfade Edici Dil
Memnuniyet ya da hoşnutsuzluk bildiren sesler çıkarır.
Kendisine konuşulduğunda sesler çıkarır.
Solo vokal oyunlar oynar.
Güler.

7-12 Ay
Alıcı Dil
Bir olaya ya da uyarana tepki verir.
Belli bir süre dikkatini sürdürür.
Hayır’a tepki verir.
Bir kelimeyi ya da ifadeyi anlar.

İfade Edici Dil
Sesleri birleştirerek heceler çıkartır.
Başkalarının çıkardığı sesleri taklit etmeye çalışır.
Sözel olmayan iletişim kurar.
En az dört farklı fonem çıkarır.

13-18 Ay
Alıcı Dil
İpuçlu basit yönergeleri yerine getirir.
Aşina olduğu nesneleri tanır.
İki dakika dikkatini toplayabilir.
İfade Edici Dil
En az bir kelime söyler.
Bir sosyal davranış ya da oyunu başlatır.
Hece sıralarında değişiklik yapar.
Bir kelimeyi taklit eder

18-24 Ay
Alıcı Dil
Jestler olmadan basit yönergeleri yerine getirir.
Vücut parçalarını gösterir.(saç, burun, vb)
İfade içindeki fiilleri anlar.

İfade Edici Dil
En az 10 kelimelik hazinesi vardır.
Nesneleri isimlendirir.
Tek kelimelik ifadeler kullanır.
İyelik zamirlerini kullanır.(ben, sen vb)


24-29 Ay
Alıcı Dil
Uzaysal kavramları anlar(iç, dış..vb.).
Çeşitli zamirleri anlar (ben, senin, onun..vb)
Nicelik kavramlarını anlar.(bir bazı, tüm.. vb)

30-35 Aylar
Alıcı Dil
Nesnelerin ne işe yaradıklarını anlar.
Tanımlayıcı kavramları anlar(büyük, ıslak..vb)
Yarım-bütün kavramlarını anlar.
Zamirleri anlar.(onlar, o)

İfade Edici Dil
Ne, nerede, evet-hayır sorularını yanıtlar.
Fiil+yor kalıbını kullanır.
Basit cümleler üretir.
iyelik zamirlerini kullanır.


3-4 Yaş
Alıcı Dil

Nesne fnksiyonlarını anlar.
Tanınmlayıcı kavramları anlar.
Olumsuzluk bildiren ifadeleri anlar.
Nesneleri birbiri ile mukayese eder.
Zıt kavramları anlar.
2 ve 3 parçalı komutları anlar.
Renkleri tanır.
Neden sonuç ilişkisini anlar.

İfade Edici Dil
Basit sorulara cevap verir.
4-5 kelimelik cümleler kurar.
Nesneleri tanımlar.
Konuşmasının %80 anlaşılır.
-eblilirim ekini kullanır.
Ne zaman ? sorusuna cavap verir.
Bilinçli olarak geçmiş ve gelecek kavramı kullanır.

4-5 Yaş
Alıcı Dil
4-5 yaş uzay kavramını anlar.
Karmaşık komutları yerine getirir.
Basit hikayeleri dinler.
Tanımlayıcı kavramları anlar (uzun kısa)
Zaman kavramını anlar.
Edilgen yapıdaki cümleleri anlar.

İfade edici Dİl





Kelimeleri tanımlar
Niçin sorusuna cevap verir
Sınıflandırmaları tanımlar.
Gramari doğru kullanır.
4-8 kelimelik cümleler kurar.
Karmaşık 2 parçalı sorulara cevap verir.
Geçmil zaman ekini kullanır.
Dikkatle dinlediği hikayenin içiinden basit sorulara cevap verir.

5-6 Yaş
Alıcı Dil
3 parçalı komutları anlar
İsim ve iki farklı sıfatı tanımlar
Olayları zaman sırasına göre anlar

İfade Edici Dil
Harf, numara ve parayı isimlendirir
Numaraları sıralar
Karmaşık kavramları kullanır
6 ve daha fazla kelimeden oluşan cümleler kurar


6-7 Yaş
Alıcı Dil
Sağını ve solunu bilir.
1-5 arası sayılarla toplama çıkarma yapar.
Zaman kavramı anlar.
Alfabeyi ezbere bilir.


İfade Edici Dil
Harf, numara ve parayı isimlendirir.
Numaraları sıralar.
Karmaşık kavramları kullanır.
6 ve daha fazla kelimeden oluşan cümleler kurar.



Gelişimsel Dil Bozukluğu
İletişimin normal gelişimi, uygun çevre ile sağlam bir mekanizmanın etkileşimiyle olur. Sağlam mekanizma; işitme duyarlılığı, zeka, yapısal bütünlük, motor beceriler ve duygusal dengeyi içerir. Uygun bir çevre; uygun dil yapılanmasını ve uyarılmayı sağlar, çocuğun iletişim girişimlerini kuvvetlendirir.

Gelişimsel dil bozukluğu litaratürde farklı şekilde adlandırılmıştır. Bunlar:
Dil gecikmesi (language delay)
Primer dil gecikmesi (primary language delay)
Özgül dil bozukluğu (spesific language disorder)

Owners gelişimsel dil bozukluğunu, çocuklarda işitsel, oral yapı, genel zeka veya algıyla ilgili bir sorun olmaksızın dilde önemli limitasyonların olması olarak tanımlamıştır.

Gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların;me
Kısıtlı sözcük dağarcığı
Yutma, çiğneme, salya sorunları olabilir.
Düşünce ve isteklerini anlatmada zorlanabilirler.
Jest, mimik, işaret kullanmaya yönelebilirler.
İletişim kurmaya karşı isteksiz davranabilirler.

Çevresindeki seslere, konuşmalara karşı ilgisiz ve dinlemez görünbilirler.
Anlaşılmaz sesler çıkarabilirler.
Yeni ortamlarda uyum güçlüğü yaşayabilirler
Yalız kalmayı tercih ederler.
İletişim kurarken agresif tepkiler ortaya koyabilirler.

Etkileyen faktörler
Genetik
Çevresel etmenler ve aile



Eğer çocuğun çevresinde ilgisini çeken, dil ve konuşma gelişimini destekleyen bir ortam yoksa gelişimi daha yavaş olabilir.
Bu çocuklarda,
ince ve kaba motor gelişiminde gerilikler
Yazı ve kelimeleri anlamada zorluk
Akademik başarısızlık
Aritmetik yetersizlik
Davranış bozukluğu
Fonolojik ve artikülasyon bozukluğu gözlenebiliyor.

Ülkemizde Değerlendirme Teknikleri
AGTE
DENVER
PLS
Zeka Testleri


Kaynakça
Kumin, Libby. Down Sendromlu Çocuklarda Erken İletişim Becerileri. İstanbul, 2013
Barmak, Elife. İşitme Engellinin Erken Tanısının Gelişim Alanlarına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
Kişioğlu, Şule. Gelişimel Dil Bozukluğu Olan Çocuklarda Duyu Bütünlüğü ve İnce Motor Becerisinin Değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Dil Gelişimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Mehmet UYAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Mehmet UYAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Psk.Mehmet UYAR
İstanbul
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Mehmet UYAR'ın Makaleleri
► Çocuklarda Dil Gelişimi Psk.Sevda ACAR
► Çocuklarda Dil Gelişimi Psk.Kamil ERTEKİN
► Çocuklarda Özgüven Gelişimi Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN
► Çocuklarda Dil ve Konuşma Gelişimi Psk.Dnş.Semra KESKİN
► Çocuklarda Zeka Gelişimi Emine ERASLAN
► Çocuklarda Kişilik Gelişimi Psk.Büke TUNCEL
► Çocuklarda Davranış Gelişimi Psk.Neşe GÜNEY
► Çocuklarda Sorumluluk Gelişimi Psk.Nihal ARAPTARLI
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Dil Gelişimi' başlığıyla benzeşen toplam 18 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kekemelik Nedir? Ekim 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


20:59
Top