Genetiği Değiştirilmiş Gıdalara Neden Gereksinim Duyulmaktadır??
Dünya nüfusunun hızla artması,
Ekim alanlarının azalması,
Açlık sorununun artması,
Uygun olmayan çevre koşulları ve bitki zararlıları ile mücadele,
Taşıma ve depolamaya uygunluğu artırmak amacıyla gereksinim her geçen gün artmaktadır.
En çok ekimi yapılan genetiği değiştirilmiş gıdalar sırasıyla soya fasulyesi (%57), mısır (%25), pamuk (%13), kanola (%4) ile patates, domates, pirinç, buğday, balkabağı, ayçiçegi, yerfıstığı ve bazı balık türleridir. Dünyada genetik modifiye besin üretmek amacıyla en fazla ekim alanına sahip ülkeler ABD (%54), Arjantin (%18), Brezilya (%11) ve Kanada (%6)’dır.
Günümüzde genetik modifiye besin üretmek için kullanılan ekim alanları 2006 yılında, 1996 yılına göre yaklaşık 70 kat daha fazladır.
ABD bu besinlerin açlık problemine çözüm olacağı gerekçesiyle, tohum üreten şirketler de tarımda verimlilik artışı sağlanacağı gerekçesiyle genetik modifiye besinleri savunurken; sivil toplum örgütleri açlığın besin dağılımındaki adaletsizlikten kaynaklandığını belirtmekte ve çevre bilimciler de bu besinlerin çevreye verdiği olası zararları gerekçe göstererek, bu besinlerin üretimine karşı çıkmaktadır. Avrupa’daki komisyonlar arasında da bu konuda bir fikir birliği sağlanamamıştır.
Raflarda bulunan genetik modifiye besinler: iki farklı türde genetik modifiye besin bulunmaktadır:
işlenmemiş genetik modifiye besinler: (elma, havuç, üzüm, biber, patates, buğday vb)
işlenmis genetik modifiye besinler: Genellikle GM mısır ve soya ürünleri içeren besinlerdir. Bunlar ekmek ve unlu mamüller, şekerlemeler, bebek mamaları, çikolata ve gofretler, bisküvi ve krakerler, kahvaltılık ürünler, dondurma, bitkisel yağlar, hazır çorbalar.. vb ürünlerin içerisinde yer almaktadır.
Böceklere ve Yabani Otlara Karşı Direncin Artırılması,
Çevre Koşullarına Uyumun Artırılması,
Verimin Artırılması,
Raf Ömrünün Uzatılması,
Duyusal Özelliklerin Geliştirilmesi,
Tıp Alanında Olumlu Etkileri nedeniyle bazı besinlere gen aktarımı yoluyla oral aşılar elde edilebilir. Örneğin patatese aktarılan genle birlikte insanların %60’ında Hepatit-B’ ye karşı immünolojik yanıt arttırılmıştır
Protein Kalitesindeki Artış; elzem amino asit içeriğinin arttırılmasıyla sağlanabilir. Örnegin; tatlı patates ve soyanın elzem amino asit içeriği bu yöntemle artırılmıştır.
Karbonhidrat içeriğindeki Değişme; patatesin kuru madde içeriği arttırılarak, kızartma sırasında daha az yağ çekmesi ve pişme süresinin kısalması sağlanabilir. Ayrıca genetik modifikasyon ile laktozsuz süt de elde edilmiştir.
Besinlerin antioksidant vitamin ve mineral düzeyi artırılabilmektedir.
Kahve bitkisindeki kafeinden sorumlu genin inaktif hale getirilmesiyle kafeinsiz kahve üretilebilmistir.
Yağ Asidi Oranındaki Değişme; doymuş ve trans yağ asitlerinin düzeyi AZALTILABİLİR, düşük yağlı ve düşük kolesterollü et elde edilebilir.
Diğer gelişmeler; ‘Altın Pirinç’ olarak adlandırılan β-karoten içeriği artırılmış pirinçler üretilmiştir.
Soya fasulyesinden pirince ferritin geni aktarılarak pirincin demir içeriği artırılmıştır.
Afrika’daki çocuklarda körlüğü önlemek için tatlı patateslerin β-karoten düzeyi artırılmış,
Ayrıca son çalışmalarla patatesin kalsiyum içeriği de üç kat artırılmıştır.
Bir çalışmada; geleneksel ve genetik modifiye mısır ile beslenen iki grup rat; kilo kazanımı, besin tüketimi, toksisitenin klinik göstergeleri, mortalite, oftalmolojik ve patolojik göstergeler açısından karşılaştırılmış ve sonuçta; genetik modifiye mısırın geleneksel mısır ile AYNI besin öğesi bileşimine sahip ve güvenli olduğu sonucuna varılmıştır.
Antibiyotik direnci,allerjen özellik; Organik ve diğer tarım yöntemlerine zarar verebilir.
Sonuç olarak biyolojik çesitlilik olumsuz etkilenebilir.
Yeni özellik kazandırılan genetik modifiye besinlerin kalitesi veya besin öğesi düzeyi geleneksel türlere göre değişiklik gösterebilir.
· Gen-besin öğesi etkileşimi ve metabolizmasi ile ilgili yeterli veriler mevcut değildir.
· Bütün bu bilinmezlikler sonucu besin öğesi dengesizlikleri,
· Biyoçesitliliğin azalmasıyla da tek tip beslenme oluşabilir.
Ekonomik Sorunlarda ise
· Tohumlugun her yıl yenilenmesi: Kısırlaştırılmış genler nedeniyle her yıl üretici firmadan yeni tohum alınması zorunludur.
· Patent sorunu: Genetik modifiye tohumların patentlenmesi durumunda çiftçiler üretici firmaya her yıl para ödemek zorunda kalmaktadır.
· En çarpıcı örneklerden birisi "Basmatı" tohumudur. Hindistan'a ait olan "Basmatı" adındaki çeltik tohumunun patentini Texas'li bir şirket almış ve adını "Texati" koymustur.
· Artık bu tohumu ekmek isteyenler bu şirketten satın almak zorundadırlar.
· Besinlere, dini kurallara göre yasaklanmış hayvanlardan veya bitkilerden gen transfer edilmesi,
· Vejetaryen bireylerin tükettikleri besinlere hayvan genleri aktarılmasi gibi sorunlar gündeme gelebilir.
· Kişilerin besin tüketimindeki tercih hakları da dikkate alınarak
· GENETİK MODİFİYE BESİNLER MUTLAKA ETİKETLENMELİDİR.
Ülkemiz gerekli alt yapıyı oluşturarak kendi tohum ve besinini kalite açısından standart hale getirebilmeli,
Doğal kaynakların korunmasına önem verilmeli,
Ülkemize özgü (endemik) bitkilere sahip çıklmalı,
Biyoteknoloji konusunda Ar-Ge çalışmaları desteklenmeli,
Risk değerlendirme ve denetim için gerekli mekanizmalar olusturulmalı,
Laboratuar alt yapıları bir an önce tamamlanmalı,
Ancak gelecek adına olusturacağı yararlar da göz ardı edilmemelidir.
Toplumu bilgilendirmek adına, genetik modifiye ürünler raflarda yerini almadan önce uygun şekilde mutlaka etiketlenmelidir.
Bu besinlerin etkileri uzun vadede ortaya çıkacağı için endişelere karşı duyarlı olunmalıdır.
SONUÇ OLARAK
Bu sebeplerden dolayı;
Etik Sorunlar:
Besin Değerindeki Değişimler:
Çevresel Etkenler:
Potansiyel Toksisite:
Genetiği değiştirilmiş besinlerin olası riskleri:
Besin Öğesi Içeriğinin Zenginleştirilmesi
Genetik modifiye besinlerin yararları
Ekim alanlarının azalması,
Açlık sorununun artması,
Uygun olmayan çevre koşulları ve bitki zararlıları ile mücadele,
Taşıma ve depolamaya uygunluğu artırmak amacıyla gereksinim her geçen gün artmaktadır.
En çok ekimi yapılan genetiği değiştirilmiş gıdalar sırasıyla soya fasulyesi (%57), mısır (%25), pamuk (%13), kanola (%4) ile patates, domates, pirinç, buğday, balkabağı, ayçiçegi, yerfıstığı ve bazı balık türleridir. Dünyada genetik modifiye besin üretmek amacıyla en fazla ekim alanına sahip ülkeler ABD (%54), Arjantin (%18), Brezilya (%11) ve Kanada (%6)’dır.
Günümüzde genetik modifiye besin üretmek için kullanılan ekim alanları 2006 yılında, 1996 yılına göre yaklaşık 70 kat daha fazladır.
ABD bu besinlerin açlık problemine çözüm olacağı gerekçesiyle, tohum üreten şirketler de tarımda verimlilik artışı sağlanacağı gerekçesiyle genetik modifiye besinleri savunurken; sivil toplum örgütleri açlığın besin dağılımındaki adaletsizlikten kaynaklandığını belirtmekte ve çevre bilimciler de bu besinlerin çevreye verdiği olası zararları gerekçe göstererek, bu besinlerin üretimine karşı çıkmaktadır. Avrupa’daki komisyonlar arasında da bu konuda bir fikir birliği sağlanamamıştır.
Raflarda bulunan genetik modifiye besinler: iki farklı türde genetik modifiye besin bulunmaktadır:
işlenmemiş genetik modifiye besinler: (elma, havuç, üzüm, biber, patates, buğday vb)
işlenmis genetik modifiye besinler: Genellikle GM mısır ve soya ürünleri içeren besinlerdir. Bunlar ekmek ve unlu mamüller, şekerlemeler, bebek mamaları, çikolata ve gofretler, bisküvi ve krakerler, kahvaltılık ürünler, dondurma, bitkisel yağlar, hazır çorbalar.. vb ürünlerin içerisinde yer almaktadır.
Böceklere ve Yabani Otlara Karşı Direncin Artırılması,
Çevre Koşullarına Uyumun Artırılması,
Verimin Artırılması,
Raf Ömrünün Uzatılması,
Duyusal Özelliklerin Geliştirilmesi,
Tıp Alanında Olumlu Etkileri nedeniyle bazı besinlere gen aktarımı yoluyla oral aşılar elde edilebilir. Örneğin patatese aktarılan genle birlikte insanların %60’ında Hepatit-B’ ye karşı immünolojik yanıt arttırılmıştır
Protein Kalitesindeki Artış; elzem amino asit içeriğinin arttırılmasıyla sağlanabilir. Örnegin; tatlı patates ve soyanın elzem amino asit içeriği bu yöntemle artırılmıştır.
Karbonhidrat içeriğindeki Değişme; patatesin kuru madde içeriği arttırılarak, kızartma sırasında daha az yağ çekmesi ve pişme süresinin kısalması sağlanabilir. Ayrıca genetik modifikasyon ile laktozsuz süt de elde edilmiştir.
Besinlerin antioksidant vitamin ve mineral düzeyi artırılabilmektedir.
Kahve bitkisindeki kafeinden sorumlu genin inaktif hale getirilmesiyle kafeinsiz kahve üretilebilmistir.
Yağ Asidi Oranındaki Değişme; doymuş ve trans yağ asitlerinin düzeyi AZALTILABİLİR, düşük yağlı ve düşük kolesterollü et elde edilebilir.
Diğer gelişmeler; ‘Altın Pirinç’ olarak adlandırılan β-karoten içeriği artırılmış pirinçler üretilmiştir.
Soya fasulyesinden pirince ferritin geni aktarılarak pirincin demir içeriği artırılmıştır.
Afrika’daki çocuklarda körlüğü önlemek için tatlı patateslerin β-karoten düzeyi artırılmış,
Ayrıca son çalışmalarla patatesin kalsiyum içeriği de üç kat artırılmıştır.
Bir çalışmada; geleneksel ve genetik modifiye mısır ile beslenen iki grup rat; kilo kazanımı, besin tüketimi, toksisitenin klinik göstergeleri, mortalite, oftalmolojik ve patolojik göstergeler açısından karşılaştırılmış ve sonuçta; genetik modifiye mısırın geleneksel mısır ile AYNI besin öğesi bileşimine sahip ve güvenli olduğu sonucuna varılmıştır.
Antibiyotik direnci,allerjen özellik; Organik ve diğer tarım yöntemlerine zarar verebilir.
Sonuç olarak biyolojik çesitlilik olumsuz etkilenebilir.
Yeni özellik kazandırılan genetik modifiye besinlerin kalitesi veya besin öğesi düzeyi geleneksel türlere göre değişiklik gösterebilir.
· Gen-besin öğesi etkileşimi ve metabolizmasi ile ilgili yeterli veriler mevcut değildir.
· Bütün bu bilinmezlikler sonucu besin öğesi dengesizlikleri,
· Biyoçesitliliğin azalmasıyla da tek tip beslenme oluşabilir.
Ekonomik Sorunlarda ise
· Tohumlugun her yıl yenilenmesi: Kısırlaştırılmış genler nedeniyle her yıl üretici firmadan yeni tohum alınması zorunludur.
· Patent sorunu: Genetik modifiye tohumların patentlenmesi durumunda çiftçiler üretici firmaya her yıl para ödemek zorunda kalmaktadır.
· En çarpıcı örneklerden birisi "Basmatı" tohumudur. Hindistan'a ait olan "Basmatı" adındaki çeltik tohumunun patentini Texas'li bir şirket almış ve adını "Texati" koymustur.
· Artık bu tohumu ekmek isteyenler bu şirketten satın almak zorundadırlar.
· Besinlere, dini kurallara göre yasaklanmış hayvanlardan veya bitkilerden gen transfer edilmesi,
· Vejetaryen bireylerin tükettikleri besinlere hayvan genleri aktarılmasi gibi sorunlar gündeme gelebilir.
· Kişilerin besin tüketimindeki tercih hakları da dikkate alınarak
· GENETİK MODİFİYE BESİNLER MUTLAKA ETİKETLENMELİDİR.
Ülkemiz gerekli alt yapıyı oluşturarak kendi tohum ve besinini kalite açısından standart hale getirebilmeli,
Doğal kaynakların korunmasına önem verilmeli,
Ülkemize özgü (endemik) bitkilere sahip çıklmalı,
Biyoteknoloji konusunda Ar-Ge çalışmaları desteklenmeli,
Risk değerlendirme ve denetim için gerekli mekanizmalar olusturulmalı,
Laboratuar alt yapıları bir an önce tamamlanmalı,
Ancak gelecek adına olusturacağı yararlar da göz ardı edilmemelidir.
Toplumu bilgilendirmek adına, genetik modifiye ürünler raflarda yerini almadan önce uygun şekilde mutlaka etiketlenmelidir.
Bu besinlerin etkileri uzun vadede ortaya çıkacağı için endişelere karşı duyarlı olunmalıdır.
SONUÇ OLARAK
Bu sebeplerden dolayı;
Etik Sorunlar:
Besin Değerindeki Değişimler:
Çevresel Etkenler:
Potansiyel Toksisite:
Genetiği değiştirilmiş besinlerin olası riskleri:
Besin Öğesi Içeriğinin Zenginleştirilmesi
Genetik modifiye besinlerin yararları
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Genetiği Değiştirilmiş Gıdalara Neden Gereksinim Duyulmaktadır??" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Serpil TARMAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Serpil TARMAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
