Çocuklarda 0-3 Yaş Döneminin Gelişimsel Özellikleri
ÇOCUKLARDA 0 – 3 YAŞ DÖNEMİNİN GELİŞİMSEL ÖZELLİKLERİ
Gelişim; bireyin fiziksel, bilişsel, dil, sosyal – duygusal, psikoseksüel(cinsel) yönden meydana gelen büyüme ve olgunlaşmadır. Büyüme; vücutta bulunan organların zamana bağlı olarak hacminin artmasıdır. Olgunlaşma ise; büyümeyle beraber organların gerekli işlevi yerine getirir duruma gelmesidir.
Büyüme ve gelişim, yaşamın başından sonuna kadar devam eder. Gelişim alanları birbirini sürekli etkilemektedir.
1. Fiziksel Gelişim
Bebeğin doğduğu andaki boyu ortalama olarak 50-52 cm, ağırlığı ise 3000-3600 gram aralığındadır. Erkek bebekler kızlara oranla daha uzun ve ağır doğarlar. Yeni doğan bebeklerin doğum ağırlıkları, ilk günlerde sıvı kaybı nedeniyle % 5-10 oranında azalır. Doğumdan sonraki ilk yılda büyüme hızlıdır. Bu dönemde büyük ve küçük kas gelişimin temelleri atılır.
Bebeklerin doğumdan sonra çevreye istemsiz olarak verdikleri ilk tepkiler reflekslerdir. Çoğunlukla göz kırpma, izleme, moro, babinski, yüzme, yürüme, yakalama ve kavrama refleksleri görülür. Reflekslerin işlevi; bebeği istemli hareketlere hazırlamaktır. Bebek, refleksler yoluyla kendi vücudunu keşfeder.
0-6 ay: Birçok refleks davranış sergiler. Nesnelere ulaşır. Sırtüstü yatar durumdayken yüzüstü duruma geçer. Yüzüstü yatarken başını yukarı kaldırır. Biberonu tutabilir.
6-12 ay: refleks davranışlar azalır. Desteksiz oturur. Yerde sürünür ve yavaşça ilerleyebilir. Bir yere tutunarak ayağa kalkar.
12-18 ay: Yürümeye başlar. Merdivenlerden emekleyerek çıkabilir. Kağıda bir şeyler çizebilir.
18-24 ay: Koşmaya başlar. Bir sandalyeye ya da koltuğa tırmanabilir. Korkuluğa tutunarak merdiven çıkabilir. Tekerlekli oyuncakları itip çekebilir. 3 parçalık yap-bozları tamamlayabilir. Sayfaları birer birer çevirebilir. 4-6 blokla kule yapabilir. Bağırsakların denetimini kazanır.
2. Bilişsel Gelişim
Biliş, insanların dünyayı öğrenmeleri ve anlamalarını içeren zihinsel faaliyetlerdir. Çocukların dünyaları, yetişkinlerden çok farklıdır. Çocukların tamamen kendilerine has zihinsel işleyişleri ve bakış açıları vardır. Piaget, bilişsel gelişimi 4 dönemde incelemiştir.
- Duyu-motor dönemi (0-3yaş)
- İşlem öncesi dönem (3-6 yaş)
- Somut işlemler dönemi (7-11 yaş)
- Soyut işlemler dönemi (11-18 yaş)
- Duyu Motor Dönemi (0-3 yaş):
Doğumla başlayan bir süreçtir. Bebek doğumun ilk gününden itibaren çevresini keşfetmeye başlar. Bebeğin keşif çabasında kullandığı temel araçlar duyu-hareket yetenekleridir. Bütün bebekler refleks davranışlara sahiptir. Refleksler çocuğun ilk bilişsel şemalarıdır. Duyu – motor döneminde bebek; ertelenmiş taklit, nesne devamlılığı ve döngüsel tepkilerle birlikte kendisini tanımaya ve çevresini algılamaya çalışmaktadır. Bu üç unsur bebeklik döneminin önemli özelliklerindendir.
Ertelenmiş Taklit: Bu dönemin önemli bir özelliği de ertelenmiş taklittir. Taklit, bu dönemin sonuna doğru model yok olduktan sonra görülür. Örneğin eve gelen misafirin çocuğunun davranışı birkaç gün sonra çocuk tarafından taklit edilir. Ertelenmiş taklit çocuğun olayı aklında tutuğunu göstermektedir. Bu da bilişsel gelişim açısından önemli bir ilerleme olarak değerlendirilir.
Nesne devamlılığı: Nesne devamlılığı; nesne ortadan kaldırıldığında, nesnenin hala var olduğunu bilinmesidir. Bu gelişim 2 yıl içerisinde tamamlanır.
0-4 ay:Bu dönemde bebekler önlerinde yavaşça hareket ettirilen halkayı izler, ancak perdenin arkasına gizlendiğinde ilgisini kaybeder.
4-8 ay: Mama sandalyesinden düşen kaşığı kısa bir süre arama girişiminde bulunur.
8-12 ay: Örtünün altında oyuncak ararlar. Eğer oyuncak bir örtünün altına tekrar tekrar saklanıp sonra başka bir örtünün altına saklanırsa bebekler oyuncağı ilk örtünün altında arar.
12-18 ay: Oyuncağı en son gördükleri yerde aramaları gerektiğini derece derece anlarlar.
18-24 ay: Bütün saklama yerlerini araştırırlar. Hatta oyuncağı saklayarak kendi oyun oynar.
Döngüsel tepkiler: Çocuk belirli türdeki hareketleri sürekli tekrarlar. ‘’egzersiz’’ olarakta adlandırılan bu tekrarlayan yaşantılar, bebeğin yeni kazandığı beceriyi, yeni öğrendiği bilgiyi özümlemesi ve şemalarına yerleştirmesi için yapılandırmaktadır.
3. Dil Gelişim
Bebekler, kendilerini istedikleri sonuçlara götürdüğünü fark ettikleri sesleri tekrar etmeleri sonucu konuşulan dili öğrenmeye başlar. Bebekler, günlük konuşma diline benzer sesler çıkardıklarında yetişkinler tarafından ödüllendirilirler. Bu ödül bir pekiştireçtir. Bebeğin çıkardıkları sesler pekiştirildikçe, bebek tarafından daha çok tekrar edilir. Ayrıca bebekler sıklıkla duydukları sesleri de taklit yoluyla tekrar ederek öğrenirler.
Dil Öncesi Gelişim
Ağlama (0-2 ay)
Agulama (2-6 ay)
Cıvıldama (6 ay 1 yaş)
Dilsel Gelişim
Tek sözcük (1- 1,5 yaş)
Telgraf konuşması (1,5-2 yaş)
Tam cümleler (2 yaş ve sonrası)
Dil Gelişiminin Evreleri
Ağlama (0-2 ay)
Bilinçsiz ve refleksif bir tepkidir. Buna karşın, bebeğin ihtiyaçlarını belli etmesi açısından önem taşır.
Babıldama (2-6 ay)
Bebek, anlamsız ve bilinçsizce sesler çıkartmaya başlar, ("da -da" gibi ünlü ve ünsüzler bir arada kullanıldığı sesler çıkartılır.)Bu sesleri çıkartırken, bir yandan da çevresindeki kişilerin ona vereceği tepkileri gözlemler.
Cıvıldama (6-12 ay)
Bebek, ünlü ve ünsüz harfleri sıraya koyarak çeşitli sesler çıkartmaya başlar ("ba-ba, ma-ma gibi).
Tek Sözcük (12-18 ay)
Dil gelişiminin en kritik dönemi kabul edilmektedir. Anlamlı ilk sözcükler bu evrede söylenir.Bebek, tek bir kelimeyle çok şey anlatmaya çalışır. "Atta", "top", "su", "vınvın"...
Telgraf Konuşma (18-24 ay)
Bu evreyle birlikte sözcükler birleştirilmeye başlanır.İki-üç sözcük yan yana getirilerek, en kısa yoldan anlam iletilmeye çalışılır."Anne top", "Abi park"...
Tam Cümleler (24-60 ay)
Gramer kazanılmaya başlanır. Yani çocuk cümlenin yapısını ve kurallarını edinmeye başlar.Kelime hazinesi hızla gelişir. İlk kurallı cümleler ortaya çıkar. "Abi okula gitti", "Anne eve geldi"...
4. Sosyal-Duygusal Gelişim
Bebeklik dönemi temel güven duygusunun gelişimi için kritik bir dönemdir. Bu nedenle bebeğin gereksinimlerinin karşılanmasının yanında yeterince ilgi ve sevgi de göstermek gerekir. Yenidoğan bebekler kendilerini annelerinden ayıramaz, kendisini annenin bedeninin bir uzantısı olarak görür. Bu evrede anne ile bebek arasında bir bağ oluşur. Anne-bebek arasındaki bu ilişki, başkalarına ve kendine karşı duyacağı güven duygusunun temelini oluşturur.
Yenidoğan bebekler kendilerini annelerinden ayıramaz, kendisini annenin bedeninin bir uzantısı olarak görür. Bu evrede anne ile bebek arasında bir bağ oluşur. Bu dönemde anne, bebeğin güvenlik, enerji ve güç kaynağı görevini görür. Anne-bebek ilişkisinin niteliği, daha sonraki gelişme aşamasının da niteliğini belirler. Duygular bu dönemde bebeğin dil sistemini de oluşturur. Çünkü acı-sevinç duygularının dışa vurulması ile bebek hoşnutluğu ya da hoşnutsuzluğu yanında isteklerini de iletme imkanı bulur. Çocuğun ilk yıllardaki duygusal gelişimi ile bilişsel gelişimi arasında çok yakın bir ilişki vardır. Her iki gelişim de birbirini etkiler. İyi bir duygusal ortamda yetişen çocuk, bilişsel gelişimini daha çabuk tamamlar.
5. Psikoseksüel Gelişim
Oral Dönem (0-1 yaş):Psikoseksüel dönemler, vücudun belirli organları ile tanımlanır. Doğumdan iki yaşa kadar bebek oral dönemdedir. İlk yılda libido enerjisi ağız bölgesinde odaklanır. Ağız, dudaklar, dil haz bölgesidir. Yenidoğanın temel haz kaynağı emme olduğu için eline aldığı bütün objeleri ağzına götürmektedir.
Bebek zamanının büyük çoğunluğunu emerek, ısırarak, dişleyerek, ses oyunları yaparak geçirir. Sarılma, dokunma bebekler için bir gereksinimdir. Bu dönemde bebek ile anne arasında güçlü bir bağ sağlanırsa çocuk bağımsız bir kişilik geliştirir. Bu dönemde haz kaynağı emme olduğu için çocuğun memeden erken kesilmesi ya da uzun emzirilmesi bu döneme bağımlı olmasına neden olur. Emme gereksinimi daha sonraki yıllarda da devam eder. Çocukların sinirli ya da gergin olduklarında tırnak yemeleri oral bağımlılığa örnek olarak verilebilir. Memeden çok erken ya da geç ayrılma sonucunda, birey ağızdan zevk alma türüne saplanma geliştirebilir ve yetişkinlikte diğerlerinden daha fazla sigara, içki içebilir, sakız çiğneyebilir, yemek yiyebilir.
Anal dönem (1-3 yaş): Libido enerjisi anal bölgede odaklanır. Haz bölgesi anüs, rektum ve mesane bölgesidir. Çocuk fiziksel hazzı önce bağırsak hareketlerinden, sonra da onları bırakmaktan alır. Çocuk için gaitasını tutmak veya bırakmak çok önemlidir. Bu dönemde çocuklar dışkılamaktan zevk alır. Bu dönemde tuvalet eğitimi çatışma kaynağıdır ve olumlu tuvalet yaşantısı önemlidir. Baskıcı, cezalandırıcı bir tuvalet eğitimi çocukların bu dönem bağımlı kalmasına neden olabilir. Çocuğu tamamen başıboş bırakmakta sorunlara neden olur.
ÖNERİLER
Çocuğa bol bol uyaran sağlayın.
5 duyuyu aktif uyarın. Örneğin; müzik dinletin, kukla oynatın.
Ona zarar verici(boncuk, keskin uçlu vb.)materyaller vermeyin. Çünkü bu dönemde oral refleksler güçlüdür.
Kaşık-çatal-bardak tutmasına fırsat tanıyın.
El - göz koordinasyonu kurup kurmadığına dikkat edin.
Seslere tepki verip vermediğini kontrol edin.
Elbiselerini giyme-çıkarma becerilerinin gelişmesine fırsat tanıyın.
Bağımsız hareket etmesine kontrollü şekilde izin verin.
Nesneler söylerken resimlerini gösterin.
Basit hikayeler anlatın.
Parmak oyunları oynayın.
Dil gelişimi, bilişsel gelişimin göstergesidir. Gelişim alanları birbirini etkilemektedir. Bu nedenle bütün gelişim alanlarına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
Güven duygusuna karşı güvensizlik duygusu oluştuğu için çok kritik bir evredir.
Beslenmesine dikkat edin.
Çocukla aranızda sıcak bir iletişim kurun. Dokunmak sarılmak kucaklamak gelişimini olumlu etkiler,
Tuvalet eğitimi sırasında baskı, ceza uygulamaktan ve utandırmaktan kaçının.
Kurallar açık, net, tutarlı ve sürekli olmalıdır.
Ceza; kesinlikle fiziksel şiddet, baskı, bağırma şeklinde olmamalıdır.
Cezayı, davranış kasti olduğu durumlarda olumsuz davranışı düzelttirme şeklinde verin.
Gelişim; bireyin fiziksel, bilişsel, dil, sosyal – duygusal, psikoseksüel(cinsel) yönden meydana gelen büyüme ve olgunlaşmadır. Büyüme; vücutta bulunan organların zamana bağlı olarak hacminin artmasıdır. Olgunlaşma ise; büyümeyle beraber organların gerekli işlevi yerine getirir duruma gelmesidir.
Büyüme ve gelişim, yaşamın başından sonuna kadar devam eder. Gelişim alanları birbirini sürekli etkilemektedir.
1. Fiziksel Gelişim
Bebeğin doğduğu andaki boyu ortalama olarak 50-52 cm, ağırlığı ise 3000-3600 gram aralığındadır. Erkek bebekler kızlara oranla daha uzun ve ağır doğarlar. Yeni doğan bebeklerin doğum ağırlıkları, ilk günlerde sıvı kaybı nedeniyle % 5-10 oranında azalır. Doğumdan sonraki ilk yılda büyüme hızlıdır. Bu dönemde büyük ve küçük kas gelişimin temelleri atılır.
Bebeklerin doğumdan sonra çevreye istemsiz olarak verdikleri ilk tepkiler reflekslerdir. Çoğunlukla göz kırpma, izleme, moro, babinski, yüzme, yürüme, yakalama ve kavrama refleksleri görülür. Reflekslerin işlevi; bebeği istemli hareketlere hazırlamaktır. Bebek, refleksler yoluyla kendi vücudunu keşfeder.
0-6 ay: Birçok refleks davranış sergiler. Nesnelere ulaşır. Sırtüstü yatar durumdayken yüzüstü duruma geçer. Yüzüstü yatarken başını yukarı kaldırır. Biberonu tutabilir.
6-12 ay: refleks davranışlar azalır. Desteksiz oturur. Yerde sürünür ve yavaşça ilerleyebilir. Bir yere tutunarak ayağa kalkar.
12-18 ay: Yürümeye başlar. Merdivenlerden emekleyerek çıkabilir. Kağıda bir şeyler çizebilir.
18-24 ay: Koşmaya başlar. Bir sandalyeye ya da koltuğa tırmanabilir. Korkuluğa tutunarak merdiven çıkabilir. Tekerlekli oyuncakları itip çekebilir. 3 parçalık yap-bozları tamamlayabilir. Sayfaları birer birer çevirebilir. 4-6 blokla kule yapabilir. Bağırsakların denetimini kazanır.
2. Bilişsel Gelişim
Biliş, insanların dünyayı öğrenmeleri ve anlamalarını içeren zihinsel faaliyetlerdir. Çocukların dünyaları, yetişkinlerden çok farklıdır. Çocukların tamamen kendilerine has zihinsel işleyişleri ve bakış açıları vardır. Piaget, bilişsel gelişimi 4 dönemde incelemiştir.
- Duyu-motor dönemi (0-3yaş)
- İşlem öncesi dönem (3-6 yaş)
- Somut işlemler dönemi (7-11 yaş)
- Soyut işlemler dönemi (11-18 yaş)
- Duyu Motor Dönemi (0-3 yaş):
Doğumla başlayan bir süreçtir. Bebek doğumun ilk gününden itibaren çevresini keşfetmeye başlar. Bebeğin keşif çabasında kullandığı temel araçlar duyu-hareket yetenekleridir. Bütün bebekler refleks davranışlara sahiptir. Refleksler çocuğun ilk bilişsel şemalarıdır. Duyu – motor döneminde bebek; ertelenmiş taklit, nesne devamlılığı ve döngüsel tepkilerle birlikte kendisini tanımaya ve çevresini algılamaya çalışmaktadır. Bu üç unsur bebeklik döneminin önemli özelliklerindendir.
Ertelenmiş Taklit: Bu dönemin önemli bir özelliği de ertelenmiş taklittir. Taklit, bu dönemin sonuna doğru model yok olduktan sonra görülür. Örneğin eve gelen misafirin çocuğunun davranışı birkaç gün sonra çocuk tarafından taklit edilir. Ertelenmiş taklit çocuğun olayı aklında tutuğunu göstermektedir. Bu da bilişsel gelişim açısından önemli bir ilerleme olarak değerlendirilir.
Nesne devamlılığı: Nesne devamlılığı; nesne ortadan kaldırıldığında, nesnenin hala var olduğunu bilinmesidir. Bu gelişim 2 yıl içerisinde tamamlanır.
0-4 ay:Bu dönemde bebekler önlerinde yavaşça hareket ettirilen halkayı izler, ancak perdenin arkasına gizlendiğinde ilgisini kaybeder.
4-8 ay: Mama sandalyesinden düşen kaşığı kısa bir süre arama girişiminde bulunur.
8-12 ay: Örtünün altında oyuncak ararlar. Eğer oyuncak bir örtünün altına tekrar tekrar saklanıp sonra başka bir örtünün altına saklanırsa bebekler oyuncağı ilk örtünün altında arar.
12-18 ay: Oyuncağı en son gördükleri yerde aramaları gerektiğini derece derece anlarlar.
18-24 ay: Bütün saklama yerlerini araştırırlar. Hatta oyuncağı saklayarak kendi oyun oynar.
Döngüsel tepkiler: Çocuk belirli türdeki hareketleri sürekli tekrarlar. ‘’egzersiz’’ olarakta adlandırılan bu tekrarlayan yaşantılar, bebeğin yeni kazandığı beceriyi, yeni öğrendiği bilgiyi özümlemesi ve şemalarına yerleştirmesi için yapılandırmaktadır.
3. Dil Gelişim
Bebekler, kendilerini istedikleri sonuçlara götürdüğünü fark ettikleri sesleri tekrar etmeleri sonucu konuşulan dili öğrenmeye başlar. Bebekler, günlük konuşma diline benzer sesler çıkardıklarında yetişkinler tarafından ödüllendirilirler. Bu ödül bir pekiştireçtir. Bebeğin çıkardıkları sesler pekiştirildikçe, bebek tarafından daha çok tekrar edilir. Ayrıca bebekler sıklıkla duydukları sesleri de taklit yoluyla tekrar ederek öğrenirler.
Dil Öncesi Gelişim
Ağlama (0-2 ay)
Agulama (2-6 ay)
Cıvıldama (6 ay 1 yaş)
Dilsel Gelişim
Tek sözcük (1- 1,5 yaş)
Telgraf konuşması (1,5-2 yaş)
Tam cümleler (2 yaş ve sonrası)
Dil Gelişiminin Evreleri
Ağlama (0-2 ay)
Bilinçsiz ve refleksif bir tepkidir. Buna karşın, bebeğin ihtiyaçlarını belli etmesi açısından önem taşır.
Babıldama (2-6 ay)
Bebek, anlamsız ve bilinçsizce sesler çıkartmaya başlar, ("da -da" gibi ünlü ve ünsüzler bir arada kullanıldığı sesler çıkartılır.)Bu sesleri çıkartırken, bir yandan da çevresindeki kişilerin ona vereceği tepkileri gözlemler.
Cıvıldama (6-12 ay)
Bebek, ünlü ve ünsüz harfleri sıraya koyarak çeşitli sesler çıkartmaya başlar ("ba-ba, ma-ma gibi).
Tek Sözcük (12-18 ay)
Dil gelişiminin en kritik dönemi kabul edilmektedir. Anlamlı ilk sözcükler bu evrede söylenir.Bebek, tek bir kelimeyle çok şey anlatmaya çalışır. "Atta", "top", "su", "vınvın"...
Telgraf Konuşma (18-24 ay)
Bu evreyle birlikte sözcükler birleştirilmeye başlanır.İki-üç sözcük yan yana getirilerek, en kısa yoldan anlam iletilmeye çalışılır."Anne top", "Abi park"...
Tam Cümleler (24-60 ay)
Gramer kazanılmaya başlanır. Yani çocuk cümlenin yapısını ve kurallarını edinmeye başlar.Kelime hazinesi hızla gelişir. İlk kurallı cümleler ortaya çıkar. "Abi okula gitti", "Anne eve geldi"...
4. Sosyal-Duygusal Gelişim
Bebeklik dönemi temel güven duygusunun gelişimi için kritik bir dönemdir. Bu nedenle bebeğin gereksinimlerinin karşılanmasının yanında yeterince ilgi ve sevgi de göstermek gerekir. Yenidoğan bebekler kendilerini annelerinden ayıramaz, kendisini annenin bedeninin bir uzantısı olarak görür. Bu evrede anne ile bebek arasında bir bağ oluşur. Anne-bebek arasındaki bu ilişki, başkalarına ve kendine karşı duyacağı güven duygusunun temelini oluşturur.
Yenidoğan bebekler kendilerini annelerinden ayıramaz, kendisini annenin bedeninin bir uzantısı olarak görür. Bu evrede anne ile bebek arasında bir bağ oluşur. Bu dönemde anne, bebeğin güvenlik, enerji ve güç kaynağı görevini görür. Anne-bebek ilişkisinin niteliği, daha sonraki gelişme aşamasının da niteliğini belirler. Duygular bu dönemde bebeğin dil sistemini de oluşturur. Çünkü acı-sevinç duygularının dışa vurulması ile bebek hoşnutluğu ya da hoşnutsuzluğu yanında isteklerini de iletme imkanı bulur. Çocuğun ilk yıllardaki duygusal gelişimi ile bilişsel gelişimi arasında çok yakın bir ilişki vardır. Her iki gelişim de birbirini etkiler. İyi bir duygusal ortamda yetişen çocuk, bilişsel gelişimini daha çabuk tamamlar.
5. Psikoseksüel Gelişim
Oral Dönem (0-1 yaş):Psikoseksüel dönemler, vücudun belirli organları ile tanımlanır. Doğumdan iki yaşa kadar bebek oral dönemdedir. İlk yılda libido enerjisi ağız bölgesinde odaklanır. Ağız, dudaklar, dil haz bölgesidir. Yenidoğanın temel haz kaynağı emme olduğu için eline aldığı bütün objeleri ağzına götürmektedir.
Bebek zamanının büyük çoğunluğunu emerek, ısırarak, dişleyerek, ses oyunları yaparak geçirir. Sarılma, dokunma bebekler için bir gereksinimdir. Bu dönemde bebek ile anne arasında güçlü bir bağ sağlanırsa çocuk bağımsız bir kişilik geliştirir. Bu dönemde haz kaynağı emme olduğu için çocuğun memeden erken kesilmesi ya da uzun emzirilmesi bu döneme bağımlı olmasına neden olur. Emme gereksinimi daha sonraki yıllarda da devam eder. Çocukların sinirli ya da gergin olduklarında tırnak yemeleri oral bağımlılığa örnek olarak verilebilir. Memeden çok erken ya da geç ayrılma sonucunda, birey ağızdan zevk alma türüne saplanma geliştirebilir ve yetişkinlikte diğerlerinden daha fazla sigara, içki içebilir, sakız çiğneyebilir, yemek yiyebilir.
Anal dönem (1-3 yaş): Libido enerjisi anal bölgede odaklanır. Haz bölgesi anüs, rektum ve mesane bölgesidir. Çocuk fiziksel hazzı önce bağırsak hareketlerinden, sonra da onları bırakmaktan alır. Çocuk için gaitasını tutmak veya bırakmak çok önemlidir. Bu dönemde çocuklar dışkılamaktan zevk alır. Bu dönemde tuvalet eğitimi çatışma kaynağıdır ve olumlu tuvalet yaşantısı önemlidir. Baskıcı, cezalandırıcı bir tuvalet eğitimi çocukların bu dönem bağımlı kalmasına neden olabilir. Çocuğu tamamen başıboş bırakmakta sorunlara neden olur.
ÖNERİLER
Çocuğa bol bol uyaran sağlayın.
5 duyuyu aktif uyarın. Örneğin; müzik dinletin, kukla oynatın.
Ona zarar verici(boncuk, keskin uçlu vb.)materyaller vermeyin. Çünkü bu dönemde oral refleksler güçlüdür.
Kaşık-çatal-bardak tutmasına fırsat tanıyın.
El - göz koordinasyonu kurup kurmadığına dikkat edin.
Seslere tepki verip vermediğini kontrol edin.
Elbiselerini giyme-çıkarma becerilerinin gelişmesine fırsat tanıyın.
Bağımsız hareket etmesine kontrollü şekilde izin verin.
Nesneler söylerken resimlerini gösterin.
Basit hikayeler anlatın.
Parmak oyunları oynayın.
Dil gelişimi, bilişsel gelişimin göstergesidir. Gelişim alanları birbirini etkilemektedir. Bu nedenle bütün gelişim alanlarına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
Güven duygusuna karşı güvensizlik duygusu oluştuğu için çok kritik bir evredir.
Beslenmesine dikkat edin.
Çocukla aranızda sıcak bir iletişim kurun. Dokunmak sarılmak kucaklamak gelişimini olumlu etkiler,
Tuvalet eğitimi sırasında baskı, ceza uygulamaktan ve utandırmaktan kaçının.
Kurallar açık, net, tutarlı ve sürekli olmalıdır.
Ceza; kesinlikle fiziksel şiddet, baskı, bağırma şeklinde olmamalıdır.
Cezayı, davranış kasti olduğu durumlarda olumsuz davranışı düzelttirme şeklinde verin.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda 0-3 Yaş Döneminin Gelişimsel Özellikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Özge DEMİRCİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Özge DEMİRCİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
7 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
çocukta gelişim, çocuk gelişimi, gelişimsel özellik, 0-3 yaş, bebeklerde gelişim, sıfır üç yaş gelişimi, 0-3 yaş gelişimi, üç yaşına kadar gelişim
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
