Stresi Yok Etmek Değil Ama Yönetmek Mümkün
Stres, yaşam boyunca karşılaştığımız ve karşılaşacağımız; kısıtlandığımızda, engellendiğimizde veya başa çıkmakta zorlandığımızda yaşanan bir durumdur. Günlük hayatınızdaki sıradan bir durum veya yaşamınızı önemli ölçüde etkileyen bir olay stres kaynağınız olabilir.
Karşılaştığınız sorun ile nasıl baş edebileceğinize dair bir bilgiye sahip değilseniz, çözüm yolları bulamıyorsanız; o durum ‘‘SİZİN İÇİN’’ bir stres kaynağına dönüşebilir. Sizin hayatınız için stres kaynağı olan durum, bir başka kişi için sıradan bir yaşantı olabilir; bakış açınız onu stres olarak tanımlayıp tanımlamayacağınızı belirleyen unsurdur.
Stresi yönetmenin ilk ve en önemli aşaması farkında olmaktan geçmektedir. Stres anında yaşanan tepkileri; hissettiğimiz duyguları, aklımızdan geçen düşünceleri ve vücudumuzda oluşan değişikliği fark etmek stresle baş etme açısından önemlidir. Bu tepkiler organizmanın alarma geçtiğinin habercisidir; neden yaşandığını anlamak erken teşhis gibidir ve değişim için sizi harekete geçirecektir. Durumu veya kendinizi değiştirmeye dair adımlar atmayı ertelemek uzun vadede depresyon, kaygı bozuklukları gibi sık görülen psikolojik rahatsızlıklara zemin hazırlayabilir.
Üstlendiğiniz sorumlulukların fazlalığı bir süre sonra sizde stres oluşturuyor olabilir. Probleme odaklanarak durumu değiştirmek elinizde ise bu yol seçilebilir; evde veya iş yerinde sorumluluklarınızı başkalarına devretmeyi deneyebilirsiniz. Çocuklarınızla ilgili veli toplantılarına her zaman anne olarak siz gidiyorsanız, eşinizin de katılımını sağlayarak sorumlulukları paylaşabilirsiniz.
Yaşamınızda olay veya durumlar stres kaynağı olabildiği gibi bazen bir kişi veya kişiler de stresinizin nedeni haline dönüşmüş olabilir. İş veya özel yaşantınızda birlikte çalışmak, vakit geçirmek durumunda kaldığınız (patronunuz, iş arkadaşınız, eşiniz, akrabalarınız gibi) bireyler üzerinizde olumsuz etkiye neden oluyorsa bu zamanla sizin stresinize dönüşebilir. Böyle bir duruma maruz kalıyorsanız, olumsuz duygular hissettiğiniz bireylerden uzak durmak veya çok fazla zaman geçirmemek elinizdeyse bunu deneyebilirsiniz. Bu mümkün değilse aynı ortamda bulunmanız sıklıkla iletişimde olmanız gereken kişilerse; o geçirdiğiniz vakti kendiniz için keyifli hale getirmeye odaklanın. Diğer bir yol ise; o kişi ile asıl probleminizin, rahatsızlık veren nedeni keşfedip, karşınızdaki kişiyle konuşarak, farklı bir iletişim biçimi oluşturmaktır.
Stresi hayatımızdan çıkartmak mümkün değildir; ancak doğru adımlar belirlenir ve uygulanırsa yönetmek oldukça mümkündür.
STRES YÖNETİMİNİZ İÇİN ÖNEMLİ NOKTALAR VE İPUÇLARI:
Stresi yok edemeyeceğinizi kabullenin
Yaşamda strese neden olan kaynaklarınızı ortadan kaldıramayacağınızı fark etmek ve kabul etmek en önemli aşamadır. Strese neden olan kaynak ile başa çıkmakta ilk akla gelen çözüm yolu bu stresin kaynağını tamamen ortadan kaldırmak olmaktadır. Oysa ki bu mümkün değilse kendinizi çok daha fazla stres altında ve çaresiz hissetmeye başlamanıza neden olur. Stres her zaman var olabilir, dönemsel veya uzun süreli stres kaynaklarıyla yaşamak durumunda olunabilir. Stresi yok etmek için çözümsüz bir çaba içinde olmaktan, durumdan şikayet etmektense; stres yaratan durumu nasıl yöneteceğinize odaklanmak daha işlevsel olacaktır. Bu kabullenme işinizi kolaylaştırarak stres ile daha rahat baş etmenizi sağlayacaktır.
Küçük adımlar ile başlayın ve harekete geçin
Problemin ne olduğunu bilmek, farkında olmak önemli bir basamak olsa da tek başına yeterli değildir. Eyleme dökmek ve farklı başa çıkma stratejileri denemek zamanla stresinizi yönetme konusunda sizi uzmanlaştıracaktır. Örneğin; çalışanlardan birinin yöneticisini stres kaynağı olarak algılaması iş performansını düşürecektir. İş yerinde haksızlığa uğradığını düşündüğü halde, rahatsızlık yaşadığı noktalar karşısında susarak baş ettiğini düşünen bir çalışanın; önce durum karşısındaki duygularını ve düşüncelerini, ardından “ihtiyacını” fark etmesi, uygun koşul ve ifade tarzını belirledikten sonra ilgili kişiye bunları dile getirmesi yeni bir strateji olacaktır.
Gündelik stresleriniz için küçük molalar verin
Stresin üzerinizdeki negatif enerjisini atmak için gün içindeki yoğun temponuzun arasında sevdiğiniz bir şarkıyı dinlemek, çikolata gibi bir yiyecek ile kendinizi ödüllendirmek, bir arkadaşınız ile telefonda görüşmek sizi rahatlatacaktır. İş yerinizde öğle molalarında; 15 dakika da olsa yürüyüş yapmak, açık havada kısa bir kahve molası vermek, günün geri kalanı için tahammülünüzü arttıracaktır. Spor gibi bedensel aktiviteler bedeninizi ve zihninizi rahatlatacak ve stresle daha rahat başa çıkmanızı sağlayacaktır.
Uzun vadeli deşarj olmanızı sağlayın
Kısa ve uzun süreli tatillerinizi planlamak ve tatile çıkmak, hafta sonlarını farklı şehirler keşfederek değerlendirmek, yeni hobiler edinerek yeni bir şeyler öğrenmek, sosyal aktivitelere katılmak, kendinizi iyi hissettiren insanlarla daha fazla vakit geçirmek, psikoterapi hizmeti almak, stresinizi yönetirken işinizi kolaylaştıracak unsurlardır.
İletişim becerilerinizi güçlendirin
Stresinizi yönetirken; özellikle durumu değiştirmeniz elinizde değilse, yaşamı algılayış biçiminizi ve davranışlarınızı değiştirmek diğer bir seçenektir. Bu değişime iletişim becerilerinizi geliştirerek başlayabilirsiniz, kişilerarası ilişkilerinizde iletişim diliniz, tutum ve davranışlarınızı değiştirmek stres yönetiminizi kolaylaştıracaktır. Duygularınızı fark etme ve ifade edebilme, hayır diyebilme ve sınırlarınızı koruma gibi becerileriniz geliştikçe stresi yönetmeniz kolaylaşacaktır.
Sosyal destek ağlarınızı genişletin
Sosyal destek ağının üç temel unsuru aile, arkadaşlar ve özel birinin varlığıdır. Geniş bir sosyal ağınızın olması, psikolojik rahatsızlıklar ve stres kaynaklı problemlere karşın bir hava yastığı misali sizi koruyacaktır. Duygularınızı paylaşabileceğiniz, güzel vakit geçireceğiniz insanların çevrenizde olması güç kaynağıdır. Bunun yanı sıra çevrenizde, sizin problem çözme becerilerinizden farklı yöntemlere sahip insanların bulunması, yeni yöntemler öğrenmenize olanak sağlar. Sosyal ağlarınızı genişletmek ve farklı bakış açıları geliştirmeniz amacıyla; sosyal aktivitelerde yeni arkadaşlar edinebilir, işinizle ilgili konferanslara katılıp meslektaşlarınızla tanışabilir, profesyonel bir psikolojik danışmanlık hizmeti almayı düşünebilirsiniz.
Problem çözme stratejilerinizi arttırın
Stresi yönetirken; her kişinin kendine özgü bir yolu, stratejisi olduğunu unutmamak önemlidir. Problem çözme becerileriniz ve stratejileriniz evinizdeki tamir çantanız gibidir. O çanta ne kadar fazla ve çeşitli araç gereç ile dolu olursa, evinizde tamir gerektiren işlerde de elinizdeki gereçlere göre tamir gerektiren işleri halletmeniz kolaylaşacaktır. Stres ile başa çıkarken stratejilerinizin fazlalığı ve çeşitliliği önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra da aynı çözüm yollarını her stresli durum karşısında kullanıyor ama artık işe yaramadığını düşünüyorsanız; yeni problem çözme yöntemleri geliştirmelisiniz. Çevrenizdekilerin kullandığı başa çıkma stratejilerini gözlemleyebilir, bu konu ile ilgili kitap ve yazılar okuyabilir veya profesyonel danışmanlık hizmeti ile stres anında kullanabileceğiniz rahatlama teknikleri ve gevşeme egzersizlerini öğrenerek problem çözme becerilerinizi de güçlendirebilirsiniz.
Ebru Özkurt Topcu
Uzman Klinik Psikolog
Aile ve Çift Terapisti
Karşılaştığınız sorun ile nasıl baş edebileceğinize dair bir bilgiye sahip değilseniz, çözüm yolları bulamıyorsanız; o durum ‘‘SİZİN İÇİN’’ bir stres kaynağına dönüşebilir. Sizin hayatınız için stres kaynağı olan durum, bir başka kişi için sıradan bir yaşantı olabilir; bakış açınız onu stres olarak tanımlayıp tanımlamayacağınızı belirleyen unsurdur.
Stresi yönetmenin ilk ve en önemli aşaması farkında olmaktan geçmektedir. Stres anında yaşanan tepkileri; hissettiğimiz duyguları, aklımızdan geçen düşünceleri ve vücudumuzda oluşan değişikliği fark etmek stresle baş etme açısından önemlidir. Bu tepkiler organizmanın alarma geçtiğinin habercisidir; neden yaşandığını anlamak erken teşhis gibidir ve değişim için sizi harekete geçirecektir. Durumu veya kendinizi değiştirmeye dair adımlar atmayı ertelemek uzun vadede depresyon, kaygı bozuklukları gibi sık görülen psikolojik rahatsızlıklara zemin hazırlayabilir.
Üstlendiğiniz sorumlulukların fazlalığı bir süre sonra sizde stres oluşturuyor olabilir. Probleme odaklanarak durumu değiştirmek elinizde ise bu yol seçilebilir; evde veya iş yerinde sorumluluklarınızı başkalarına devretmeyi deneyebilirsiniz. Çocuklarınızla ilgili veli toplantılarına her zaman anne olarak siz gidiyorsanız, eşinizin de katılımını sağlayarak sorumlulukları paylaşabilirsiniz.
Yaşamınızda olay veya durumlar stres kaynağı olabildiği gibi bazen bir kişi veya kişiler de stresinizin nedeni haline dönüşmüş olabilir. İş veya özel yaşantınızda birlikte çalışmak, vakit geçirmek durumunda kaldığınız (patronunuz, iş arkadaşınız, eşiniz, akrabalarınız gibi) bireyler üzerinizde olumsuz etkiye neden oluyorsa bu zamanla sizin stresinize dönüşebilir. Böyle bir duruma maruz kalıyorsanız, olumsuz duygular hissettiğiniz bireylerden uzak durmak veya çok fazla zaman geçirmemek elinizdeyse bunu deneyebilirsiniz. Bu mümkün değilse aynı ortamda bulunmanız sıklıkla iletişimde olmanız gereken kişilerse; o geçirdiğiniz vakti kendiniz için keyifli hale getirmeye odaklanın. Diğer bir yol ise; o kişi ile asıl probleminizin, rahatsızlık veren nedeni keşfedip, karşınızdaki kişiyle konuşarak, farklı bir iletişim biçimi oluşturmaktır.
Stresi hayatımızdan çıkartmak mümkün değildir; ancak doğru adımlar belirlenir ve uygulanırsa yönetmek oldukça mümkündür.
STRES YÖNETİMİNİZ İÇİN ÖNEMLİ NOKTALAR VE İPUÇLARI:
Stresi yok edemeyeceğinizi kabullenin
Yaşamda strese neden olan kaynaklarınızı ortadan kaldıramayacağınızı fark etmek ve kabul etmek en önemli aşamadır. Strese neden olan kaynak ile başa çıkmakta ilk akla gelen çözüm yolu bu stresin kaynağını tamamen ortadan kaldırmak olmaktadır. Oysa ki bu mümkün değilse kendinizi çok daha fazla stres altında ve çaresiz hissetmeye başlamanıza neden olur. Stres her zaman var olabilir, dönemsel veya uzun süreli stres kaynaklarıyla yaşamak durumunda olunabilir. Stresi yok etmek için çözümsüz bir çaba içinde olmaktan, durumdan şikayet etmektense; stres yaratan durumu nasıl yöneteceğinize odaklanmak daha işlevsel olacaktır. Bu kabullenme işinizi kolaylaştırarak stres ile daha rahat baş etmenizi sağlayacaktır.
Küçük adımlar ile başlayın ve harekete geçin
Problemin ne olduğunu bilmek, farkında olmak önemli bir basamak olsa da tek başına yeterli değildir. Eyleme dökmek ve farklı başa çıkma stratejileri denemek zamanla stresinizi yönetme konusunda sizi uzmanlaştıracaktır. Örneğin; çalışanlardan birinin yöneticisini stres kaynağı olarak algılaması iş performansını düşürecektir. İş yerinde haksızlığa uğradığını düşündüğü halde, rahatsızlık yaşadığı noktalar karşısında susarak baş ettiğini düşünen bir çalışanın; önce durum karşısındaki duygularını ve düşüncelerini, ardından “ihtiyacını” fark etmesi, uygun koşul ve ifade tarzını belirledikten sonra ilgili kişiye bunları dile getirmesi yeni bir strateji olacaktır.
Gündelik stresleriniz için küçük molalar verin
Stresin üzerinizdeki negatif enerjisini atmak için gün içindeki yoğun temponuzun arasında sevdiğiniz bir şarkıyı dinlemek, çikolata gibi bir yiyecek ile kendinizi ödüllendirmek, bir arkadaşınız ile telefonda görüşmek sizi rahatlatacaktır. İş yerinizde öğle molalarında; 15 dakika da olsa yürüyüş yapmak, açık havada kısa bir kahve molası vermek, günün geri kalanı için tahammülünüzü arttıracaktır. Spor gibi bedensel aktiviteler bedeninizi ve zihninizi rahatlatacak ve stresle daha rahat başa çıkmanızı sağlayacaktır.
Uzun vadeli deşarj olmanızı sağlayın
Kısa ve uzun süreli tatillerinizi planlamak ve tatile çıkmak, hafta sonlarını farklı şehirler keşfederek değerlendirmek, yeni hobiler edinerek yeni bir şeyler öğrenmek, sosyal aktivitelere katılmak, kendinizi iyi hissettiren insanlarla daha fazla vakit geçirmek, psikoterapi hizmeti almak, stresinizi yönetirken işinizi kolaylaştıracak unsurlardır.
İletişim becerilerinizi güçlendirin
Stresinizi yönetirken; özellikle durumu değiştirmeniz elinizde değilse, yaşamı algılayış biçiminizi ve davranışlarınızı değiştirmek diğer bir seçenektir. Bu değişime iletişim becerilerinizi geliştirerek başlayabilirsiniz, kişilerarası ilişkilerinizde iletişim diliniz, tutum ve davranışlarınızı değiştirmek stres yönetiminizi kolaylaştıracaktır. Duygularınızı fark etme ve ifade edebilme, hayır diyebilme ve sınırlarınızı koruma gibi becerileriniz geliştikçe stresi yönetmeniz kolaylaşacaktır.
Sosyal destek ağlarınızı genişletin
Sosyal destek ağının üç temel unsuru aile, arkadaşlar ve özel birinin varlığıdır. Geniş bir sosyal ağınızın olması, psikolojik rahatsızlıklar ve stres kaynaklı problemlere karşın bir hava yastığı misali sizi koruyacaktır. Duygularınızı paylaşabileceğiniz, güzel vakit geçireceğiniz insanların çevrenizde olması güç kaynağıdır. Bunun yanı sıra çevrenizde, sizin problem çözme becerilerinizden farklı yöntemlere sahip insanların bulunması, yeni yöntemler öğrenmenize olanak sağlar. Sosyal ağlarınızı genişletmek ve farklı bakış açıları geliştirmeniz amacıyla; sosyal aktivitelerde yeni arkadaşlar edinebilir, işinizle ilgili konferanslara katılıp meslektaşlarınızla tanışabilir, profesyonel bir psikolojik danışmanlık hizmeti almayı düşünebilirsiniz.
Problem çözme stratejilerinizi arttırın
Stresi yönetirken; her kişinin kendine özgü bir yolu, stratejisi olduğunu unutmamak önemlidir. Problem çözme becerileriniz ve stratejileriniz evinizdeki tamir çantanız gibidir. O çanta ne kadar fazla ve çeşitli araç gereç ile dolu olursa, evinizde tamir gerektiren işlerde de elinizdeki gereçlere göre tamir gerektiren işleri halletmeniz kolaylaşacaktır. Stres ile başa çıkarken stratejilerinizin fazlalığı ve çeşitliliği önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra da aynı çözüm yollarını her stresli durum karşısında kullanıyor ama artık işe yaramadığını düşünüyorsanız; yeni problem çözme yöntemleri geliştirmelisiniz. Çevrenizdekilerin kullandığı başa çıkma stratejilerini gözlemleyebilir, bu konu ile ilgili kitap ve yazılar okuyabilir veya profesyonel danışmanlık hizmeti ile stres anında kullanabileceğiniz rahatlama teknikleri ve gevşeme egzersizlerini öğrenerek problem çözme becerilerinizi de güçlendirebilirsiniz.
Ebru Özkurt Topcu
Uzman Klinik Psikolog
Aile ve Çift Terapisti
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Stresi Yok Etmek Değil Ama Yönetmek Mümkün" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Ebru ÖZKURT TOPÇU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Ebru ÖZKURT TOPÇU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
