Çocukluk Döneminde Cinsel Merak
3-6 yaş döneminde en çok ön plana çıkan özellik merak, ilgide artış ve girişimciliktir. Bu dönemde cinsel konulara duyulan merak öteki konulardaki merak kadar sağlıklıdır ve doyurulmalıdır. Cinsel ilgi ve merak sandığımızdan daha erken başlar. Freud cinsel duygu ve eğilimlerin kişilik gelişiminde etkili olduğunu, çocukluk döneminde cinsel çatışma ve saplantıların ruhsal gelişimi saptırdığını kanıtlamıştır.
Çocukların cinsel konularla ilk tanışması genelde evde kıyafetsiz gezme teşebbüsünde anne babanın verdiği “Ayıp!” tepkisiyle olur. Çocuklar 3 yaşına doğru kız ve erkek ayrımını fark eder. Evcilik, doktorculuk oyunları bu ayrımı anlama konusunda bulunmaz imkanlardır. Kızlar yıkanırken erkek kardeşlerini izler kendini onunla karşılaştırır. “Benimde büyüyünce pipim olacak değil mi?” ya da “Kız kardeşim de benim gibi sünnet olduğu için pipisi yok değil mi?” şeklinde cümleler duyulabilir. Bu gibi durumlarda çocuklar ayıplanıp, susturulmamalı. “Kızım sen kız olarak doğdun ve kız olarak hiçbir eksiğin yok kardeşin de erkek olarak dogdu. O'nunda erkek olarak eksiği ya da fazlası yok.” şeklinde bir açıklama yapılmalıdır.
Cinsel konularda sorularına yanıt alamayan çocuklar ya sağlıksız kaynaklara başvurur ya da tamamen susup bu tür konularda konuşmanın soru sormanın ayıp ve günah olduğu bilincini yaşarlar. İki durumda da sağlıklı bir cinsel kimlik gelişiminin önüne geçilir. Bireyin evlilik yaşamına kadar sirayet edecek sorunlar yaşanabilir.
Çocukların her konuda olduğu gibi cinsel konularda da sorularını yanıtlamak anne babalara çocuklarının bu konulara daha da odaklanabileceği korkusunu yaşatır. Gerçekte çocukların merakını gidermek o konuya ilgisini artırmaz. Aksine sakinleştirir. Bunun bir faydası da merak duygusunun kabul gördüğü, meraklı ve araştırıcı yapısının teşvik edildiği geribildirimini almış olmasıdır.
Merak duygusu aynı zamanda çocuklara bir şey öğretmede de etkilidir. Bir şeyi öğretmek için en iyi zaman çocuğun konuyla ilgili soru sorduğu zamandır. Bu sorulara yaşlarına, anlama yetilerine göre cevap verilmelidir. Çocuk bilginin ne kadarına ihtiyaç duyuyorsa kısa ve somut bir şekilde anlatılmalıdır.
Çocuk cinsel konularda soruları kime sorduysa soruyu o cevaplamalıdır. Anne baba gülmeden, ayıplamadan ve suçlamadan zaman ayırır, dinlerse ve gerçeği söylerse çocuklar fırsat buldukça konuşacak ve bilgi almaya çalışacaktır.
Çocuklar 3 yaşından sonra "Ben nereden geldim?" Sorusunu sormaya başlar. Çocuğa anne karnında ozel bir yuvada ya da torbada bebeğin büyüdüğünü söylemek gerekir. Bebeğin büyüdüğünü öğrendikten sonra bebeğin nereden nasıl çıktığını da merak edebilir. Bu konuda da "Bebek iyice büyüyünce doktor ya da ebe yardımıyla annenin bacakları arasındaki açıklıktan doğar." Denebilir.
Çocuklar bir sure merak etmeye devam edip bebeğin anne karnına nasıl girdiğini sorabilir. "Anne karnındaki bebek tohumlarının özel bir yuvada büyümesiyle olur." Seklinde bir açıklama yeterli olur. Bu esnada çocuklar babanın rolünü merak eder. Anne babaları en çok zorlayan kısım da burasıdır. Ayrıntıya girmeden "Bebek tohumun biri annede vardır. Biri de babada." Demek yeterli olabilir. Gerekirse "Anne ve baba çocuk istedikleri zaman yatakta bir araya gelirler. Babanın pipisinden gelen tohum annenin doğum yoluna geçer. Tohumlar annenin döl yatağında birleşince küçük yavru olur ve büyümeye başlar." Seklinde biraz daha açıklayıcı ifadeler kullanılabilir. Belirtmek gerekir ki çok az anne babanın bu açıklamayı yapacak gücü kendinde bulabiliyor.
Çocuklara bilgi verirken kimi anne babalar hiçbirşeyi gizlemeyerek cinsel bilginin en doğrusunu verdiklerini sanırlar. Bu durum kavramaya hazır olmadıkları birçok durumla kafalarının daha da karışmasına neden olur. Ayrıca çocuktaki mahremiyet duygusunun gelişimine de zarar verir.
Özetleyecek olursak cinsel bilgi verilirken çocuğun gelişim dönemine, algılama yetisine, cinsel bilginin ne kadarına ihtiyaç duyduğuna bakılarak ayıplamadan, suçlamadan, sakin bir şekilde bilgi verilmelidir.
KAYNAKÇA
*YÖRÜKOĞLU, A. Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yayınları,İstanbul,2008.
*KIZILDAĞ,Ö. Çocukları Anlama Kılavuzu, Elma Yayınevi,Ankara 2012,.
YAVUZER,H.Cocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi,İstanbul,2008.
Çocukların cinsel konularla ilk tanışması genelde evde kıyafetsiz gezme teşebbüsünde anne babanın verdiği “Ayıp!” tepkisiyle olur. Çocuklar 3 yaşına doğru kız ve erkek ayrımını fark eder. Evcilik, doktorculuk oyunları bu ayrımı anlama konusunda bulunmaz imkanlardır. Kızlar yıkanırken erkek kardeşlerini izler kendini onunla karşılaştırır. “Benimde büyüyünce pipim olacak değil mi?” ya da “Kız kardeşim de benim gibi sünnet olduğu için pipisi yok değil mi?” şeklinde cümleler duyulabilir. Bu gibi durumlarda çocuklar ayıplanıp, susturulmamalı. “Kızım sen kız olarak doğdun ve kız olarak hiçbir eksiğin yok kardeşin de erkek olarak dogdu. O'nunda erkek olarak eksiği ya da fazlası yok.” şeklinde bir açıklama yapılmalıdır.
Cinsel konularda sorularına yanıt alamayan çocuklar ya sağlıksız kaynaklara başvurur ya da tamamen susup bu tür konularda konuşmanın soru sormanın ayıp ve günah olduğu bilincini yaşarlar. İki durumda da sağlıklı bir cinsel kimlik gelişiminin önüne geçilir. Bireyin evlilik yaşamına kadar sirayet edecek sorunlar yaşanabilir.
Çocukların her konuda olduğu gibi cinsel konularda da sorularını yanıtlamak anne babalara çocuklarının bu konulara daha da odaklanabileceği korkusunu yaşatır. Gerçekte çocukların merakını gidermek o konuya ilgisini artırmaz. Aksine sakinleştirir. Bunun bir faydası da merak duygusunun kabul gördüğü, meraklı ve araştırıcı yapısının teşvik edildiği geribildirimini almış olmasıdır.
Merak duygusu aynı zamanda çocuklara bir şey öğretmede de etkilidir. Bir şeyi öğretmek için en iyi zaman çocuğun konuyla ilgili soru sorduğu zamandır. Bu sorulara yaşlarına, anlama yetilerine göre cevap verilmelidir. Çocuk bilginin ne kadarına ihtiyaç duyuyorsa kısa ve somut bir şekilde anlatılmalıdır.
Çocuk cinsel konularda soruları kime sorduysa soruyu o cevaplamalıdır. Anne baba gülmeden, ayıplamadan ve suçlamadan zaman ayırır, dinlerse ve gerçeği söylerse çocuklar fırsat buldukça konuşacak ve bilgi almaya çalışacaktır.
Çocuklar 3 yaşından sonra "Ben nereden geldim?" Sorusunu sormaya başlar. Çocuğa anne karnında ozel bir yuvada ya da torbada bebeğin büyüdüğünü söylemek gerekir. Bebeğin büyüdüğünü öğrendikten sonra bebeğin nereden nasıl çıktığını da merak edebilir. Bu konuda da "Bebek iyice büyüyünce doktor ya da ebe yardımıyla annenin bacakları arasındaki açıklıktan doğar." Denebilir.
Çocuklar bir sure merak etmeye devam edip bebeğin anne karnına nasıl girdiğini sorabilir. "Anne karnındaki bebek tohumlarının özel bir yuvada büyümesiyle olur." Seklinde bir açıklama yeterli olur. Bu esnada çocuklar babanın rolünü merak eder. Anne babaları en çok zorlayan kısım da burasıdır. Ayrıntıya girmeden "Bebek tohumun biri annede vardır. Biri de babada." Demek yeterli olabilir. Gerekirse "Anne ve baba çocuk istedikleri zaman yatakta bir araya gelirler. Babanın pipisinden gelen tohum annenin doğum yoluna geçer. Tohumlar annenin döl yatağında birleşince küçük yavru olur ve büyümeye başlar." Seklinde biraz daha açıklayıcı ifadeler kullanılabilir. Belirtmek gerekir ki çok az anne babanın bu açıklamayı yapacak gücü kendinde bulabiliyor.
Çocuklara bilgi verirken kimi anne babalar hiçbirşeyi gizlemeyerek cinsel bilginin en doğrusunu verdiklerini sanırlar. Bu durum kavramaya hazır olmadıkları birçok durumla kafalarının daha da karışmasına neden olur. Ayrıca çocuktaki mahremiyet duygusunun gelişimine de zarar verir.
Özetleyecek olursak cinsel bilgi verilirken çocuğun gelişim dönemine, algılama yetisine, cinsel bilginin ne kadarına ihtiyaç duyduğuna bakılarak ayıplamadan, suçlamadan, sakin bir şekilde bilgi verilmelidir.
KAYNAKÇA
*YÖRÜKOĞLU, A. Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yayınları,İstanbul,2008.
*KIZILDAĞ,Ö. Çocukları Anlama Kılavuzu, Elma Yayınevi,Ankara 2012,.
YAVUZER,H.Cocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi,İstanbul,2008.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocukluk Döneminde Cinsel Merak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Fatih UYUMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Fatih UYUMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
