Bazı insanlar vardır bir sürü şey yerler hiç kilo almazlar. Sorduğunuzda metabolizmam “hızlı ondan formumu koruyorum” derler. Bazıları vardır “su içsem yarıyor acaba metabolizmam yavaş ondan mı kaynaklanıyor?” diye sorarlar kendilerine. Peki nedir bu metabolizma? Kilo alıp vermekle olan ilişkisi nasıldır?

Bir bireyin yaşamsal fonksiyonlarının (vücut ısısının korunması, organlarının çalışması gibi) devamlığı için gereken enerjiye bazal metabolizma enerjisi denir ve bu kısaca bazal metabolizma olarak bilinir. Bazal metabolizma için gerekli enerji miktarı kişiden kişiye göre vücut ağırlığı, cinsiyeti ve yaşa bağlı olarak değişmektedir.

Metabolizma hızı ise bazal metabolizma hızı + fiziksel aktivite’dir. Yani vücudun aldığı besinleri enerjiye dönüştürme ve bu enerjiyi harcama miktarını gösterir. Metabolizma hızınız ideal kilonuzu korumanızın garantisidir. Eğer metabolizmanın yeterli hızda çalışıyorsa aldığınız besinleri enerjiye dönüştürecek ve bu enerjiyi de eksiksiz bir biçimde harcayacaktır. Eğer metabolizmanız herhangi bir sebepten ötürü yavaşladıysa alınan besinlerin enerjiye dönüştürülme oranı azalacak ve vücutta depo edilmeye başlanacak ve bunun sonucunda da kilonuz artacaktır.

Peki metabolizma neden yavaşlar?

Yaş: Siz yaşlandıkça metabolizma hızınızda yavaşlar. 30’lu yaşlardan itibaren her 10 yıllık dönemde vücudunuz %2-4 oranında daha az enerji yakmaya başlar.

Cinsiyet: Kadınlar erkeklerden her zaman daha az enerji harcarlar. Bunun nedeni ise kadınların kaslarının erkeklerinkinden daha az ve zayıf olmasındandır.

Menopoz-Andropoz: Bu dönemlerde olan hormonal değişiklikler metabolizmayı yavaşlatmaktadır. Ayrıca menopoz döneminde bayanlarda görülen osteoporoz da bayanlarda aktivite kısıtlığına neden olacağından enerji harcanmasını yavaşlatır.

Hipotroidi: Tiroid hormonu yetersizliği metabolizma hızınızın azalmasına neden olur.

Bilinçsiz uygulanan diyetler: Bilinçsiz uygulanan diyetler sonucunda verilen ve tekrar alınan kilolar vücut dengesini bozmakta ve metabolizma hızını yavaşlatmaktadır. Özellikle çok düşük kalorili diyetler ki bunlar 600 kaloriden az olan diyetledir, metabolik hızınızı %15-30 oranında düşürebilirler.

Fiziksel Aktivite: Yetersiz aktivite kas aktivitenizi azaltarak daha az enerji harcamanıza ve metabolizma hızınızın azalmasına neden olur.

Metabolizmanızın yavaşlaması bazı elinizde olmayan sebeplerden kaynaklanabilir fakat metabolizmanızı hızlandırmak elinizde.

İşte size metabolizmanızı hızlandırmak ve düşük metabolizmanın yarattığı kilolardan kurtulmak için öneriler.

Gününüze kahvaltı yaparak başlayın: Sabahları kahvaltıdan sonra metabolik hızınız %10-25 oranında artar. Kahvaltı, metabolizmanızın uyanmasını ve enerji harcayıcı duruma gelmesini sağlayacaktır. Eğer sabahları hiç bir şey yemiyorsanız gün içinde daha az kalori yakarsınız.

Öğünlerinizi atlamayın: Bu durum gün içinde daha az kalori yakmanıza neden olur ve öğün atlamanız dolayısıyla diğer öğünde yiyeceğiniz fazladan yemekler vücuda aşırı bir enerji yüklemesi yapar. Aşırı enerji de vücudunuzda yağ olarak depolanır.

Günde en az 8-10 bardak su için: Su kaybı metabolizma hızınızı ı %2-3 oranında azaltır.Bol su metabolizmanızı hızlandırıcı bir etken olabilir.

Düzenli egzersiz yapın: Düzenli olarak yapılacak egzersizler metabolizmanızı hızlandırır. Özellikler yapacağınız aerobik egzersizler (jogging, bisiklete binme gibi) yani dakikada nabzınızı normal hızından 20-35 civarında arttıran egzersizler veya dayanıklılık antremanları (ağırlık kaldırma gibi) hem kas kütlenizi arttıracak hem de vücudunuzun bu enerji tüketen dokusal yapısını arttırdığı için metabolizma hızını arttırarak daha fazla kalori yakmanızı sağlayacaktır.

Günlük yaşantınızda fiziksel aktivitelerinizi arttırın: Ne kadar çok hareket ederseniz, o kadar çok kalori yakarsınız. Asansör yerine merdiven kullanmak, iş yerinizden uzağa park edip geri kalan mesafeyi yürümek, arkadaşınızla oturup sohbet etmek yerine birlikte yürüyerek sohbet etmek, köpeğinizi gezdirmek, evinizi işi yapmak size kalori harcatan aktivitelerdir. Bu tip aktiviteleri günlük yaşamınıza 20 dakika olarak ilave ettiğinizde her gün yaklaşık 100 kalori yakarsınız ve her ay böylece rahatlıkla kilo verebilirsiniz.

Yemeklerinize baharat ekleyin: Yemeklerinize baharat katarak hem tuz ve mayonezden uzak duracağınız gibi hem de metabolizmanızı yaklaşık %20 oranında hızlandırabilirsiniz.

Yemek sonrası küçük yürüyüşler yapın: Yemek sonrası yapılan yürüyüşlerle metabolizma hızlanır, daha çok kalori yakılır.